De winnaar van de Wenen marathon werd gediskwalificeerd op grond van zijn snelle schoenen. Niet alle snelle schoenen zijn zoveel sneller als je zou verwachten. We kwamen in bezit van nieuw vergelijkend onderzoek. En we hebben het in dit artikel over een opzienbarende eigen ervaring.
Wenen
Heel bijzonder. Ethiopiër Derara Hurisa passeerde zondag 12 september 2021 met een tijd van 2:09:22 als eerste de finish in de marathon van Wenen. Nummer 2 Leonard Langat uit Kenia, die drie seconden achter Hurisa eindigde, werd tot winnaar uitgeroepen.
Hurisa liep namelijk op andere schoenen dan van tevoren was aangemeld. Zijn Adidas adizero Prime X schoenen hebben een zooldikte van 50 mm. De internationale atletiek federatie World Athletics staat maximaal 40 mm toe. Hurisa had 10 mm te dikke zolen en werd gediskwalificeerd.
Het moet wel haast een bewustje zijn geweest. De dikte staat zelfs op de zijkant van de schoenzool vermeld. Boze tongen beweren dat Adidas met de diskwalificatie iets wil uitlokken. Of dat het gewoon een marketingstunt is. Als een podium plaats er toch niet in zit, kan iedere hardloper met deze schoenen een marathon lopen. Je moet daar wel € 250 voor investeren …..
Als je wil weten wat allemaal mag, World Athletics houdt een overzicht van toegelaten schoenen voor wegwedstrijden bij. De jongste versie dateert van 10 september 2021.
Onderzoek in Texas
Aan de staatuniversiteit in Austin (Texas, USA) is onderzoek gedaan naar 7 modellen met een carbon plaat. In juni 2021 lieten we in een artikel bij ProRun al zien dat niet alle nieuwe schoenen brengen wat je ervan verwacht. Een voorpublicatie van het zeer recente onderzoek in Texas bevestigt dit aan de hand van harde cijfers opnieuw.
De 7 in Texas onderzochte schoenen zijn de Hoka RocketX, de Saucony Endorphin Pro, de Nike Alphafly, de Asics Metaspeed Sky, de Nike Vaporfly2, de New Balance RC Elite, de Brooks Hyperion Elite2, en een traditionele schoen, de Asics Hyperspeed.
De schoenen zijn getest door 12 hardlopers van vergelijkbaar niveau. Ze doen de 5 km in ongeveer 16 minuten. In willekeurige volgorde hebben ze elk tweemaal met de schoenen gelopen. Daarbij is onder meer steeds de loopefficiëntie (Running Economy, RE) bepaald.
Waarom de running economy? Het vermogen van je menselijke motor wordt niet beter met die nieuwe schoenen. De crux zit in de running economy. Bij een betere running economy loop je zuiniger. Vergelijk het met een automotor die zuiniger met brandstof omgaat. Je doet langer met je tank. Dit merk je aan een lagere hartslag bij je tempo’s. Als je vervolgens met dezelfde hartslag loopt als anders ben je sneller (en is je tank niet eerder leeg).
Het onderzoek concludeert dat alleen de Asics Metaspeed en Nike Alphafly vergelijkbare running economy verbeteringen bieden als de Nike Vaporfly2. Atleten die kiezen voor een van de andere onderzochte schoenen hebben een concurrentienadeel.
De Hoka RocketX en de Brooks Hyperion Elite2 verschilden niet van de traditionele Asics Hyperspeed. De overige schoenen deden het 1 tot 2% minder dan de beide Nike’s en Asics Metaspeed en dus beter dan de Asics Hyperspeed, en genoemde Hoka en Brooks.
Meer dan 4%
Begin 2020 kocht Ron de Nike Zoom Vaporfly Next%. Vanwege de corona-perikelen is hier niet veel mee gelopen. Met het oog op de Berlijn marathon en gewenning aan de Vaporfly’s heeft Ron vanaf maandag 13 september 2021 elke training met deze schoenen gelopen. De eerdere trainingen waren met de Asics Nimbus 22, Adidas Ultraboost 21 en Brooks Glycerin (18 en 19).
De resultaten met de Vaporfly’s zijn spectaculair. Meteen al bij de eerste training gaf de Garmin van Ron een hogere VO2 max aan. Bij de derde training verbeterde dit nog een keer. Hieronder staat dezelfde grafiek als we in het artikel ‘Wat is een goede richttijd voor de marathon?’ gebruikten.
In de grafiek zie je dat de Garmin Raceprognose plots 3:37 haalbaar acht voor Ron in Berlijn. De voorspelling van Stryd is met 3:43 iets minder optimistisch maar ook aanzienlijk sneller. Vergeleken met zijn trainingsschoenen is Ron volgens Garmin 6% sneller met de Vaporfly’s en volgens Stryd zelfs 7%.
Dat Garmin eerder een verbetering geeft dan Stryd komt omdat Garmin met dagkoersen werkt: na elke training wordt de prognose opnieuw berekend. Voor Stryd moet eerst de vermogenscurve verbeteren voor een betere prognose wordt afgegeven. Stryd wil als het ware meer bewijs zien dat je het ook werkelijk kunt.
In de tweede grafiek zie je dat de vermogens die met de Vaporfly zijn gelopen (de blauwe punten) in lijn liggen met de vermogens die eerder met de trainingsschoenen zijn gelopen. Dit past bij de uitleg die we eerder in dit artikel gaven: de VO2 max van Ron verbetert door de Vaporfly’s, zijn hartslag ligt bij de gelopen tempo’s lager. Kortom, zijn running economy is verbeterd.
In de grafiek zie je dat niet, maar de achterliggende gegevens laten zien dat de blauwe punten stuk voor stuk zijn gelopen bij een aanzienlijk lagere hartslag. De hartslag lag 6-8 bpm lager.
De conclusie? Ron is nu van plan een snellere richttijd aan te houden in Berlijn: 3:50 (gemiddeld wattage van ongeveer 265 watt en tempo van 5:25/km). In het vorige artikel gingen de gedachten nog uit naar een tijd net onder de 4 uur. Die 10 minuten verschil komt overeen met 4%.
Je kunt alles over de invloeden op je prestaties uitgebreid nalezen in ons boek Hardlopen met Power!.
Paul Markus
Heel interessant. Dat dat zo veel uit kan maken. Ik had al hele goede ervaringen met de Asics Nimbus en Asics Dynaflytes, zonder carbon. De laatste maanden train ik op Hoka Clifton 7 en Mach 4 zonder Carbon (25 mm) waarbij de laatste de voorkeur heeft. En nu lees ik over Asics Metaspeed. . . Nike heb ik nog nooit geprobeerd. Het is ook belangrijk dat de schoenen niet al bij 250 km versleten zijn.
Jan
Dit verbaast me wel. Ik dacht dat de Vaporfly’s pas effect hadden bij een snelheid van 15 km/u of sneller en/of je landt op je voorvoet?
Egon
Opmerkelijk dat een paar andere schoenen een hogere zuurstofopname mogelijk maakt. Ook vreemd dat het “vermogen” toeneemt.
Een formule 1 wagen kan misschien wel sneller (en zuiniger) met andere banden maar het motorvermogen (PK’s en koppel) zal daardoor niet toenemen. Het vermogen kan wel beter(efficiënter) naar het wegdek overgebracht worden waardoor de snelheid toe kan nemen.
Het hart- en longsysteem (menselijke motor) zal door ander schoeisel ook niet automatisch groter worden. Door het terugwinnen van vermogen, door de vering in de schoenen, ga je wel efficiënter lopen, lees sneller en zuiniger.
Robbert
Ik loop met op maat gemaakte inlegzooltjes, haal de originele binnenzool er dus uit. Hebben die snelle schoenen dan nog effect?
Karin Verheijden
Ron heel veel succes gewenst in Berlijn. Hoop dat je inderdaad nu dik onder de eerder beoogde tijd uitkomt. Maar vooral heel veel plezier gewenst. Al weet ik uit ervaring dat het in de wedstrijd vaak bikkelen is en dat de lol en euforie meestal (bij mij althans) achteraf is. En ja weer mooi onderzoek. Zelf heb ik afgelopen zondag weer eens een wedstrijdje gelopen op de ASICS METARACER, ook met carbonplaat maar niet in het onderzoek. Fijne schoen maar ik had niet het gevoel dat ik hierdoor harder liep. Wel merk ik in de kuit een lichte irritatie die ik toeschrijf aan het ineens op een schoen lopen die meer naar voorvoetlanding neigt. Wel super licht schoentje overigens. Maar ook het lopen op carbonschoenen heeft wellicht training nodig. Hoe dan ook weer een mooi en verhelderend artikel.
Jan Menssen
Ik vraag me af waar die wijsheid vandaag komt dat VO2max verbetert door ineens op andere schoenen te lopen. VO2max is de energie die erin gaat, heeft alles met getraindheid te maken en weinig met schoenen.
Wel is het zo dat de running economy beter wordt met de nieuwe schoenen, Garmin voorspelt VO2max aan de hand van snelheden en parameters die betrekking hebben op running economie Niet zo raar dus dat Garmin een hogere VO2max geeft. Door de verbeterde running economy wordt het vermogen ook hoger
Eindtijd kan natuurlijk door de verbeterde running economy wel sneller zijn, Wouter Hoogkamer geeft in zijn artikel gemiddeld 4% aan voor de Nike schoen waarbij hiellanders er meer voordeel van hebben dan voorvoetlanders. Dus mijns inziens is 6% realistisch
RunHanRun
Leuk artikel – mooi onderbouwd.
Er is echter, imho, nog een reden waarom de voorspelling van Ron zo’n grote sprong heeft gemaakt. De trainingsschoenen waar Ron normaal op loopt zijn nogal zwaar en ‘clunky’, in vergelijking tot deze 6 carbon plated schoenen.
Stel dat Ron z’n dagelijkse trainingen zou lopen op bijvoorbeeld een Hoka Rincon 3, de New Balance Rebel v2 of de Saucony Kinvara, dan zou het verschil al kleiner zijn.
Neemt natuurlijk niet weg dat de running economy op de Vaporfly’s onbetwist beter is. Helaas zijn die schoenen mij te smal. 😉
Succes in Berlijn!