Als je ouder wordt, lever je langzaam maar zeker wat in

Vorige week lieten we in ons artikel op ProRun zien dat de prestatie-index leeftijdsafhankelijk is.

Naarmate je ouder bent dan ongeveer 30 jaar, worden je hardlooptijden elk jaar minder. Als je jonger bent, word je juist elk jaar sterker en beter.

Deze wetmatigheid gaat op als je al minimaal een jaar of 5 gericht en gevarieerd traint. Als dat niet zo is, zul je eerst door training nog beter worden voordat je leeftijd zijn tol gaat eisen. Hetzelfde geldt voor je gewicht. Als je zwaarder wordt, gaan je tijden achteruit. Als je afvalt (afgetraind bent) word je juist sneller. De aspecten training en gewicht zijn dus minstens zo belangrijk als leeftijd.  In dit artikel leggen we uit hoe het zit met de invloed van de leeftijd op je hardloopprestaties en geven we twee voorbeelden uit de praktijk.

 Fotobijschrift: Hans Smeets ontving in februari 2018 de Mastersbeker van de Atletiekunie uitgeroepen tot masteratleet van het jaar 2017. Foto: Coen Schilderman

In ons hardloopmodel maken wij gebruik van het werk van prof. dr. Elmer Sterken. Sterken is econoom en rector magnificus van de Rijksuniversiteit Groningen. Hij is ook een fervent sporter én deskundig op het gebied van sportstatistiek. In 2003 publiceerde hij een artikel waarin hij een gedetailleerde analyse presenteert van de leeftijdscorrectiefactoren bij hardlopen. Hij gebruikte als basis de uitgebreide statistieken van de US Long Distance Running Association. Deze dataset bevat gegevens van de leeftijden van 3 tot en met 95 jaar en de afstanden van 5 km tot en met 42,195 km. Sterken analyseerde deze uitgebreide dataset met software uit de econometrie en bepaalde daarmee welke vergelijkingen de gegevens het best weergaven.

Het resultaat was dat hij leeftijdscorrectiefactoren kon afleiden per jaarklasse en per leeftijd, voor zowel mannen als vrouwen. 

Wij hebben de tabellen uit het artikel van Sterken opgedeeld in 4 segmenten, de bijbehorende vergelijkingen bepaald en in onderstaande figuur weergegeven. Wij hebben het veelvuldig gecontroleerd aan de praktijk en geen beter onderzoek naar de invloed van de leeftijd kunnen vinden dan dat van Sterken. De afgeleide vergelijkingen vormen de basis voor de berekening van het leeftijdseffect in onze calculator op ProRun. Iedereen kan met deze calculator zijn prestatie corrigeren voor zijn leeftijd. 

1. De topprestaties worden zowel bij mannen als bij vrouwen geleverd op een leeftijd van 27 tot 30 jaar.

2. De prestaties nemen geleidelijk af boven de 30 jaar. Op een leeftijd van 45 jaar is de correctiefactor 0,90, zowel bij mannen als bij vrouwen. Op een leeftijd van 60 jaar is de correctiefactor 0,80 bij mannen en 0,75 bij vrouwen.

3. Boven de 70 jaar nemen de prestaties sneller af.

4. De prestaties nemen, vooral op hogere leeftijd,  wat meer af dan blijkt uit de tabellen van de World Masters Athletics. De WMA is te optimistisch over de prestaties van de oudere masters. Dat zie je ook terug bij de medaillelimieten die de Atletiekunie hanteert bij Nederlandse Kampioenschappen.

In november 2015 was Ron op bezoek bij de Ethiopische topatleet Haile Gebreselassie. Dit was ter gelegenheid van de Great Ethiopian Run in Addis Abeba. Dit was de afscheidswedstrijd van Haile als wedstrijdatleet. 

Haile zette zijn wereldrecord op de 10.000 m baan neer op z’n 25ste en zijn tweede (en laatste) wereldrecord op de marathon neer op z’n 35ste. Op zijn 42ste jaar vond de hardlooplegende het dus wel mooi geweest en zette een punt achter zijn professionele carrière. Maar wat als Haile gewoon door zou zijn gegaan met prestatie gericht trainen?

Dan is de conclusie in de in 2015 voor Haile gemaakte tabel duidelijk en niet heel verwonderlijk. In elke 5-jaarsklasse kan Haile in potentie de wereldrecords op de 10.000 m en marathon scherper stellen.

Toen Ron onderstaande tabel aan Haile voorhield begonnen zijn ogen te glinsteren. Maar oudere Ethiopiërs doen nauwelijks aan wedstrijdatletiek. Dat is meer voor jongere weg gelegd. Haile zei ooit “Age for me is just a number”. Toch is Haile gestopt als wedstrijdatleet. Om het staatje in de tabel waar te kunnen maken zou hij op gewicht moeten blijven, met dezelfde omvang en intensiteit blijven trainen en geen chronische blessures mogen oplopen. 

Een voorbeeld dicht bij huis is de op 23 februari 1947 geboren Limburger Hans Smeets. De Atletiekunie riep Hans Smeets in februari 2018 uit tot masteratleet van het jaar 2017. En door de WMA is Hans Smeets zelfs gekozen tot wereldmaster van het jaar. Hans grossiert bij NK’s, EK’s en WK’s in zijn leeftijdscategorie M70 in gouden plakken. 

Als M70 heeft Hans Smeets het Europees record 800 m outdoor in Aken op 2:24.02 gezet. Hij heeft dit record bij de M65 overigens nog steeds in handen. Het staat op 2:18.17. De 1500 m outdoor voor M70 verbeterde Hans Smeets in Keulen naar 4:55.72. Indoor werd Hans Smeets in Daegu (Korea) wereldkampioen 1500 m in 4:59.62. Dit is tevens het Europese én wereldrecord 1500 m indoor in zijn leeftijdsklasse.

De tijden van Hans Smeets mochten er altijd al zijn. Benieuwd vroeg hij als 67-jarige aan Hans en Ron wat hij op latere leeftijd mocht verwachten. Op basis van zijn tijden op die leeftijd hebben we toen (op z’n 67ste) onderstaand terugblikkend en voorspellend staatje met outdoor tijden gemaakt. Voor Hans Smeets gaat dit heel mooi op! De 3000 m loopt Hans niet veel meer. Daar kunnen we dan ook geen goede conclusies aan verbinden. Wel weten we zeker dat als Hans Smeets nog iets weet af te vallen hij nog meer in zijn mars heeft.

Op ons YouTube kanaal The Secret of Running kun je veel bekijken

Je kunt het effect van alle factoren op je prestaties nalezen in ons boek 

Hardlopen met Power!

Het boek luidt een revolutie in op hardloopgebied. Het boek legt de achtergronden en voordelen uit van hardloopvermogensmeters, die momenteel op de markt verschijnen. Net als wielrenners, kunnen hardlopers nu ook hun prestaties in de training en in de wedstrijd optimaliseren met de extra informatie van hun wattage! Van de schrijvers van Het Geheim van Hardlopen.

De ISBN nummers zijn:

paperback 978-90-821069-7-8

e-book (ePub3) 978-90-821069-8-5

e-book (Adobe DRM pdf) 978-90-821069-9-2

Hans van Dijk en Ron van Megen

www.hardlopenmetpower.nl