Hardlopen is een sport die je overal kan beoefenen, weinig kost en veel voor de gezondheid kan doen. Vandaar dat ook veel vrouwen zich daartoe aangetrokken voelen. Maar, wat als de vrouw in kwestie in de overgang komt? Ze ondervindt dan al heel vervelende periodes van opvliegingen, die gepaard gaan met warmte stuwing, licht gevoel in het hoofd en overmatig zweten. Door fysieke inspanning krijg je het ook warm en ga je zweten. Versterk je de effecten van de menopauze dan niet? Laten we eens kijken hoe dat zit.
De overgang en menopauze
Gemiddeld komt de Nederlandse vrouw rond haar 50e jaar in de overgang. In deze fase, die enkele jaren duurt raken de eicellen op en verandert de hormonale balans van het lichaam. Er worden steeds minder vrouwelijke geslachtshormonen (oestrogenen en progesteron) gemaakt. Hierdoor zal de menstruatie ook uitvallen. Door dit alles krijgt de vrouw opvliegers met daarmee warmte stuwing en zweten. Dit wordt veroorzaakt door de verhoogde productie van stoffen die een ontstekingsreactie teweeg brengen (zogenaamde pro-inflammatoire cytokines). Hierdoor gaan de bloedvaten in de huid openstaan (net zoals bij koorts). Als gevolg hiervan neemt de hersendoorbloeding af. De vrouwen worden op zo’n moment licht in het hoofd, een beetje duizelig. Bovendien hebben vrij veel vrouwen in deze periode van hun leven last van psychologische symptomen zoals depressie, angst, concentratie stoornissen.
Veel minder bekend is, dat ook de spierkracht versneld afneemt als gevolg van de dalende oestrogeen spiegels. Al met al komen vrouwen zo in een periode van hun leven, waarin ze verminderd belastbaar zijn.
Na de overgang komt de vrouw in de postmenopauze. Haar hormonale systeem heeft zich aangepast, ze heeft nauwelijks of veel minder opvliegers. Echter, door de verminderde productie van oestrogenen, verliest ze botmassa. Daarmee is de kans op botbreuken, ook spontane, behoorlijk groter dan bij de man. Gelukkig weten we nu, dat gewicht-dragende sporten, zoals hardlopen veel ellende kunnen voorkomen.
Sporten vermindert de symptomen van de overgang
In 2016 verscheen de eerste publicatie (1) waarin post menopauzale vrouwen voor en na een trainingsperiode werden gemeten. Zestien weken training (hardlopen, fietsen, roeien, 3 tot 5 x per week) met matige intensiteit deed de doorbloeding van de huid van de romp en onderarm tijdens opvliegers met zo’n 50% afnemen! Tevens daalde de zweet secretie sterk.
Ook de hersendoorbloeding reageerde gunstig op de training. D.w.z. de doorbloeding verbeterde grofweg met 25%.
De verklaring voor deze positieve effecten is te vinden in de sterk verminderde productie van ontstekingsbevorderende (proinflammatoire) stoffen (2).
Conclusie
Hardlopen is een probaat middel om de vervelende symptomen van de post menopauze te verminderen. Alhoewel er nog geen onderzoek is gedaan naar het beste trainingsschema, lijkt het sterk aan te bevelen om 3-5x per week 30-45 min te gaan hardlopen met een hartfrequentie tussen de 145 en 155 slagen per minuut. Zowel duurlopen als interval trainingen zouden moeten worden gedaan. Naast het positieve effect op de symptomen van de overgang wordt dan ook de botsterkte mee getraind.
Literatuur
1.Bailey, T.G. et al. Exercise training reduces the acute physiological severity of post-menopausal hot flushes. J Physiol 594 (3): 657-667, 2017
2.Tartibian, B., et al. A randomized controlled study examining the effect of exercise on inflammatory cytokine levels in post-menopausal women. Post Reprod Health 21 (1): 9-15, 2015
