Veel wedstrijden worden op een snel parcours gelopen. Dat is, zoals iedereen uit ervaring wel weet, op asfaltwegen of op een atletiekbaan van kunststof. In beide gevallen is het oppervlak hard en vlak. Dit loopt lekker. De wegweerstand is hierbij minimaal en het specifieke energieverbruik ECOR bedraagt in deze omstandigheden voor een getrainde hardloper 1,04 kJ/kg/km. Deze waarde is inclusief de luchtweerstand door de loopwind.
Ervaren lopers weten dat het al verschil kan maken als er ongelijke stukken met stenen of keien in het parcours zijn opgenomen. Dit geldt helemaal als er veel bochten in het parcours zijn of als je over stukken bosgrond of zelfs door het zand moet. Wat is de invloed van het parcours op de prestatie? Hoeveel tijd verlies je?
Constant vermogen
Anders dan een vermogensmeter voor een fiets, geeft zelfs de nauwkeurige Stryd hardloopvermogensmeter je hierbij geen houvast om een snelle tijd te lopen. Een vermogensmeter voor een fiets berekent het vermogen uit de kracht die je daadwerkelijk op je pedalen zet. De Stryd vermogensmeter bepaalt het hardloopvermogen met de minuscule versnellingsmetertjes en windsnelheidsmeter in het apparaatje aan je veters. Verschillen in ondergrond ziet de Stryd niet.
Stryd werkt goed met hoogteverschillen in het parcours en met de wind op een harde ondergrond. Je snelste tijd loop je als je je onderweg steeds richt op je haalbare vermogen voor die afstand. Je loopt dan bewust langzamer heuvelop, komt niet met een rood hoofd buiten adem boven aan, en gaat met een sneller dan gemiddeld tempo heuvelaf. Zo ook met windje tegen en windje mee. Voor de snelste tijd loop je met een constant vermogen.
Als je door zand, of op gras, of op een klinkerweg loopt, zal je zelf moeten inschatten met hoeveel minder vermogen je moet lopen voor de beste prestatie op het parcours. Lopen in mul zand kan meer dan 25% extra energie vragen. Dat hou je niet vol. Je zult daarom je tempo moeten verlagen en een lagere vermogenswaarde op je hardloophorloge aanhouden. Hoeveel lager zal je zelf moeten inschatten.
Extra weerstand van zand, gras en bosgrond
In de literatuur zijn diverse publicaties verschenen over het specifieke energieverbruik bij verschillende ondergronden. Zo is het energieverbruik van een bosparcours zo’n 3% hoger en van een cross zelfs in de orde van 6% hoger. Deze waarden sluiten goed aan bij onze ervaringen. Het aan te houden (in dit geval gemiddelde) vermogen moet je met hetzelfde percentage verlagen.
Tijdverlies bij een niet-ideaal parcours
In de onderstaande tabel laten we de resultaten zien van berekeningen aan de volgende typen parcours:
- Ideaal parcours (asfalt, kunststof)
- Bosparcours (mix van fietspaden en gras, 3% hoger)
- Cross (mix van gras en zand, 6% hoger)
Uiteraard zijn dit geschematiseerde situaties en zal het parcours in de praktijk afwijken van deze aannames, maar het geeft wel een goede indruk van de invloeden. In de tabel is de invloed van het parcours op de tijden voor onze Marathon Man uitgerekend.
De Marathon Man is het voorbeeld dat we steeds gebruiken in ons boek ‘Hardlopen met Power!’ en in veel van onze artikelen. Met z’n 70 kg lichaamsgewicht loopt hij de marathon in 3:30 uur.
We zien dat het effect van het parcours voor onze Marathon Man ongeveer 1 tot 2 minuten kan zijn op de 10 km en 2 tot 10 minuten bij de marathon. Een marathon wordt niet vaak op een cross-parcours gelopen, zodat de verschillen in de praktijk minder groot zijn.
Laden ...
Rolf
Ik loop trails en ik geloof wel dat een bosparcours of cross 3 en 6 % meer weerstand heeft. Maar dit is pure theorie. In de praktijk heb je geen bos of cross (trail) parcours dat vlak is de factor D+ maakt een bosparcours of cross vele malen zwaarder dan de genoemde percentages.