Evalueren
In hun boek ‘De One Minute Manager’ gebruiken Blanchard & Johnson de uitspraak: ‘Feedback is the Breakfast of Champions’. Evaluatie als basis voor het kampioenschap. Mooi! Maar hoe doen we dat?
Meten
Doelen maken je sportprestaties meetbaar en daardoor evalueerbaar. Uit het kwaliteitsmanagement kennen we de Deming-cirkel. Dat is een hulpmiddel om prestaties te evalueren. De cirkel beschrijft vier stappen om een prestatie of een trainingscyclus te evalueren.
De vier stappen zijn:
- PLAN: Stel je persoonlijke loopdoelen vast voor de komende periode. Maak op basis daarvan een trainingsprogramma.
- DO: Ga gericht trainen om die doelen te realiseren.
- CHECK: Evalueer of je jouw doelen gehaald hebt en analyseer ‘waarom wel’ of ‘waarom niet’ en vraag je af: ‘wat moet of kan anders of beter om toch mijn doelen te halen?’.
- ACT: Stel opnieuw doelen vast en pas het trainingsprogramma aan.
Voorbeeld.
- PLAN: Een hardloper wil de 10 kilometer binnen de 40 minuten lopen. Al dan niet in overleg met een trainer stelt hij een gericht trainingsprogramma op.
- DO: Hij werkt van week tot week serieus het trainingsprogramma af.
- CHECK: De atleet loopt een wedstrijd en zijn tijd is 41’37. Doelstelling niet gehaald. Jammer. Wat kan nu beter? De analyse is dat er toch meer op snelheid moet worden getraind. Ook twee testwedstrijden toevoegen, een van 5 en een van 10 kilometer.
- ACT: Het trainingsprogramma wordt aangepast en je gaat aan het werk om over drie maanden opnieuw een poging te wagen.
Kern van deze werkwijze is dat je systematisch bezig bent met de verbetering van de kwaliteit en effectiviteit van je training. Vaak passen we onbewust deze cirkel wel toe, je vraagt je altijd wel af waarom iets wel of niet lukt. De essentie van het gebruik van deze cirkel is dat je bewust je prestaties en je trainingen evalueert. Vervolgens op basis van deze evaluatie verbeterpunten formuleert en deze toepast in je nieuwe trainingsplan.
Stel de goede vragen
- Waren de keuzes voor het ‘wat’ in je trainingsprogramma goede? Misschien meer accent op kracht, of meer op snelheid, of meer op duur? En, wat is dan de beste combinatie?
- Was de verhouding interval versus duurtraining in balans? Was de verhouding intensief versus extensief adequaat? Heb je voldoende gewerkt aan lange duurlopen? Zat er genoeg tijd voor herstel en rust in je trainingscyclus?
- Hoe is het met je mentale kracht, volhouden, doorzetten, concentratie? Ook daarop trainen!
- Als je in een groep trainde, kon wel genoeg op je eigen niveau hardlopen? Of werd je te veel of juist te weinig geprikkeld?
- Maak een grondige analyse van data die je verzamelt. Gebruik de gegevens van je hartslagmeter, rondetijden, tempo’s per kilometer, vermogensmeter, STRAVA en noem maar op, om ervan te leren.
Doelen stellen is essentieel voor de focus in je trainingen. Met systematisch evalueren kun je checken of je als duurloper de goede dingen doet en of je de goede dingen goed doet. Wat kan er beter? Door dit consequent te doen, ga je uiteindelijk beter presteren.
Motivatie
Uit de sociale psychologie weten we dat sporters sterk gemotiveerd raken een doel te halen, als dit aan vier condities voldoet.
- Een motiverend doel is een doel van jezelf. Jij hebt het zelf vastgesteld. Dat geeft commitment.
- Een doel is scherp. Doelen moeten niet te makkelijk of te eenvoudig zijn, maar ook niet te hoog of lastig te halen. Doelen mogen hoog liggen, mogen moeilijk zijn. Dat prikkelt en daagt uit.
- Een doel moet precies worden geformuleerd. Specifiek, concreet, meetbaar, evalueerbaar.
- Belangrijk is een geregelde check op feedback: hoe sta je ervoor op weg naar je doel. Wat heb je allemaal gedaan? Wat zijn je tijden? Train je intensief genoeg? Voldoende herstel?
Een uitdagend, zelfgekozen, maar wel haalbaar doel is een krachtige motiverende factor. Succes in 2021.
