Trainen op hartslag: waarom je beter niet uit de pols kunt meten

Trainen op hartslag: waarom je beter niet uit de pols kunt meten

Trainen op hartslag is een mooie manier om toe te werken naar mooie prestaties. Maar het is natuurlijk niet de bedoeling dat een hartslagmeter een bron van frustratie is. Toch gebeurt dat nogal eens. Hoe komt dat en hoe kun je dat oplossen?

Is jouw hartslagmeter een handig hulpmiddel om sneller te worden of is jouw hartslagmeter een bron van frustratie?

Looptrainers die lopers gericht begeleiden naar een snelle tien, een halve marathon of een persoonlijk record op de marathon, benadrukken geregeld het belang van trainen op hartslag.

Het lijkt eenvoudig: je bepaalt je omslagpunt en dan weet je jouw persoonlijke zones.

Gevarieerd trainen op hartslag en succes is verzekerd.

In theorie klopt het, in de praktijk gaat het vaak mis

Afgelopen weken kreeg ik zelf ook weer geregeld mailtjes van gefrustreerde lopers. Als ik ga trainen op marathonhartslag, moet ik bijna wandelen. Er werd een hartslagmeter aangeschaft om met meer aandacht en toewijding te trainen om harder te lopen. Het gevolg is echter een bron van frustratie omdat de hartslag niet lijkt te kloppen en lopers eerder langzamer moeten lopen, dan dat ze merken progressie te maken.

Afgelopen weken merkte ik waar het vaak mis gaat. Herkenbaar?

Op 7 januari begon ik mijn schema van 100 dagen richting de marathon van Rotterdam. Het 14-kilometerschema van Stans van der Poel. In dat schema loop ik vaak op marathonhartslag en iedere drie weken is er een test: loop 10 kilometer zo hard mogelijk.

Omdat ik veel dezelfde trainingen deed, besloot ik om de polsmeting van mijn hartslagmeter (Polar Pacer) te vergelijken met hartslagen van mijn borstband. De trainingen deed ik overigens op marathonwattage (280, gemeten met Stryd), mijn hartslagen en tempo’s controleerde ik na afloop. Zo kon ik nog beter vergelijken, omdat mijn trainingen met nagenoeg identieke inspanning waren, kon ik controleren of mijn hartslagen ook hetzelfde patroon gaven ‘uit de pols’ of ‘van de borst’.

Het vermogen en het tempo lag erg dicht bij elkaar, de hartslagen vertoonden grote verschillen.

Hieronder twee nagenoeg identieke trainingen.

8 kilometer op marathonwattage 280 watt: H10 band.

9 kilometer marathonwattage 280 watt: polsmeting.

Wat valt op?

Mijn gemiddelde hartslag met een polsmeting is elf slagen lager dan mijn gemiddelde hartslag met de borstband. Vooral opvallend: met een polsmeting schommelt mijn hartslag de eerste vier kilometer rond de 140 terwijl mijn hartslag de eerste vier kilometer met de band ruim boven de 160 is, en dat bij hetzelfde vermogen van 280 watt.

Naast de trainingen op mijn marathonvermogen heb ik ook twee evenementen van 10 kilometer gemeten.

In beide gevallen liep ik zo hard mogelijk.

10 kilometer volle bak Uithoorn 29 januari (tijd 34:35”): gemeten uit de pols.

10 kilometer volle bak Alphen a/d Rijn 19 februari (tijd 34:08”): gemeten met een borstband.

Hier is het verschil tussen de polsmeting en de borstband nog groter

Mijn gemiddelde hartslag over tien kilometer met de polsmeting was 150 en mijn gemiddelde hartslag met een borstband was 34(!) slagen hoger met een vergelijkbare inspanning.

In de praktijk kan dit nogal frustrerend werken.

Je hebt een (dure) inspanningstest gedaan of zelf je omslagpunt vastgesteld en je weet op welke hartslag je wilt gaan lopen. Met goede moed trek je de deur achter je dicht, je loopt rustig naar een mooi park en begint aan een gerichte training. Je loopt een lekker tempo en kijkt op je hartslagmeter. Hmmmm, die is laag, ik moet sneller. Je versnelt en het voelt wel als erg hard werken, dan kijk je weer. Oh, mijn hartslag is veel te hoog, even rustig aan.

En zo loop je de hele tijd sneller en langzamer dan je prettig vindt, zonder trainingseffect.

Je hartslag van je horloge komt immers niet overeen met je daadwerkelijke hartslag.

Dit probleem is nog groter als je bij de omslagpunttest zelf een te lage hartslag meet (ja, dat gebeurt zelfs bij een dure test geregeld). Dan word je door je hartslagmeter de hele tijd ten onrechte teruggefloten dat je te hard loopt.

Hoe is dit op te lossen?

Zit jij op een punt dat je hartslagmeter een bron van ergernis en frustratie is dan kun je twee dingen doen.

  1. Je stopt met trainen op hartslag. Ga voor jezelf na waarom je ook alweer hardloopt. Hervind loopvreugde, je kunt natuurlijk ook op gevoel gevarieerd trainen. Wissel snelle trainingen af met rustige trainingen en doe af en toe mee aan een evenement om te weten hoe je ervoor staat (en omdat het leuk is om aan een evenement mee te doen).
  2. Train met een borstband. Dan weet je in ieder geval zeker dat de hartslag op je horloge ook je echte hartslag is. Zie je omslagpunt en je hartslagzones als een interessante ontdekkingstocht waar je zelf achter kunt komen, niet als een vaststaand feit dat door een ander vastgesteld moet worden.

Omslagpunt en ademhaling

Je eigen ademhaling is een betrouwbare graadmeter om te controleren of je op of boven je omslagpunt loopt, of dat je onder je omslagpunt loopt. Op je omslagpunt kun je onmogelijk je uitademing nog verlengen. Je ademt in en uit volgens eenzelfde patroon (dieper en sneller dan bij lagere inspanning) en het is niet mogelijk om je uitademing ook maar een fractie langer te maken dan je inademing. Met een borstband en je ademhaling als kompas, is het een interessante ontdekkingstocht naar je persoonlijke zones en naar je grenzen op een 5 kilometer, 10 kilometer, halve marathon of hele marathon.

Twijfel je nog of je wel of niet met je hartslagmeter aan de gang blijft? In dit oude blog beschrijf ik vijf voordelen, zit daar geen reden voor jouw tussen waar je op áán gaat, zet dan je meter gewoon op Marktplaats 😉

Ben je lid van Prorun? Dan kun je hier je hartslagzones vaststellen met je omslagpunt.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

39 reacties

  • Pascal

    Toen deze horloges met polsmeting op de markt kwamen aantal jaren geleden werden ze verkocht met de mededeling dat ze een gelijkwaardige meting gaven als de borstband.
    Realiteit zag er echter anders uit want bij de Zoladztest bijvoorbeeld resulteerde dit tot enorme verschillen tussen lopers met pols- en bandmeting in onze groep. Waarbij de mensen met polsmeting lang op wandeltempo zaten. Daarnaast is de polsmeting heel grillig en laat de band echt een steady state zien, zo blijkt ook uit de test die jij hebt gedaan.
    Het gebruik van de metronoom trilfunctie (bijv. frequentie 175) in combi met polsmeting leidt trouwens tot een hartslag van 175 😊
    Polsmeting is ik helemaal oké voor meting van je hartslag in je dagelijkse doen en laten maar niet om op te trainen. Althans vind ik.

    • Koen de Jong

      Dank voor je reactie Pascal. Vraagje: hoe groot was jullie groep destijds?

      • Anoniem

        Dat is tijdje geleden 🙂 25 lopers schat ik.

  • Tjerk De Ruiter

    Ik had vroeger altijd een hekel aan die borstband. Die zakte af, bij een start kreeg ik ook de hartslag van honderden mede lopers.
    Met mijn Garmin (de simpelste) polsmeting ben ik al jaren meer dan tevreden. Misschien klopt de telling niet, maar het is wel MIJN norm. Een langzame duurtraining is max 130, een marathon tussen 140 en 150, boven de 170 moet ik ook op een 10 k trailrun niet komen, maar juist wel bij een interval training.
    De ideale range is altijd persoonlijk. Dit is mijn norm met dit horloge.

    • Koen de Jong

      Hoe ben je tot je norm gekomen Tjerk?

  • Peter van Leeuwen

    Heel herkenbaar. Als de ondergrond wisselt, zoals bijv. als je in de duinen even een stuk fietspad neemt. Dan kan pols daar slecht mee omgaan. Bij zelfde snelheid schiet bij mij de hartslag omhoog, omdat je op de stenen stevig stuitert en op de voorafgaande zandpaden niet. Het pols-algoritme corrigeert dat dan niet direct.
    Zelf heb ik wat trainingen gedaan met pols en borstband gelijktijdig. (Links Polar Vantage M, de H10 niet gekoppeld, rechts m’n oude Polar M400, H10 wel gekoppeld.) Bij lange trainingen zie je dat de grafieken na tientallen minuten naar elkaar toe kruipen. Het verschil kan in het begin groot zijn, zeker als de training daarvoor een heel ander type was. En polsregistratie is veel grilliger dan borst. Wie weet toets je dat zelf ook een keer op die manier.

  • BAs

    Wat zegt Polar hierover?

    • Koen de Jong

      Polar zegt dat de polsmeting goed is, maar H10 wat beter 😉

  • Claudia

    Of je geeft het gewoon tijd… Ik train nu ruim 2 jaar op hartslag en pas nu is het allemaal naar wens..
    Probleem tegenwoordig is dat iedereen alles te snel wil, geen geduld meer heeft en niet het ” trust the process” idee heeft.

  • Egon

    De korte snelle (intensieve) intervallen kun je sowieso beter op tijd lopen dan op hartslag omdat het hart zelf ook wat trager op gang komt (dat ligt niet aan de hartslagmeter!).

    • Koen de Jong

      Dank voor je aanvulling Egon, heel herkenbaar!

  • Pauline

    Wat ik niet begrijp: je begint je artikel met “Als ik ga trainen op marathonhartslag, moet ik bijna wandelen. ” Je artikel lezend zou ik met een borstband nóg langzamer moeten lopen omdat deze een hogere hartslag aangeeft bij dezelfde snelheid. Je schrijft immers “Mijn gemiddelde hartslag over tien kilometer met de polsmeting was 150 en mijn gemiddelde hartslag met een borstband was 34(!) slagen hoger met een vergelijkbare inspanning.” Ik vermoed dat het artikel mijn pet te boven gaat.
    Mijn eigen ervaring is dat lopen met een borstband van Garmin en een polshorloge van Polar (beide tegelijkertijd gedragen) het verschil een paar hartslagen was en de band wat sneller reageerde.

    • Koen de Jong

      Ha Pauline, in het voorbeeld waarbij lopers héél langzaam ‘moeten’ lopen, is het geregeld zo dat bij de test het omslagpunt te laag is gekozen.
      – Dit probleem is nog groter als je bij de omslagpunttest zelf een te lage hartslag meet (ja, dat gebeurt zelfs bij een dure test geregeld). Dan word je door je hartslagmeter de hele tijd ten onrechte teruggefloten dat je te hard loopt. –

      Ervaar jij frustratie door lopen op hartslag, of loop je lekker?

  • Sela

    Je zou dezelfde training tergelijk met de borstband en pols moeten meten. Dan kan je pas vergelijken. Ikzelf ben zeer tevreden over mijn polar horloge.

    • Koen de Jong

      De vergelijkingen met de 10 kilometerwedstrijd lijken me zo wel leerzaam Sela. Een borstband én polsmeting tegelijkertijd meten, kan alleen met twee horloges en ik heb er maar één. Of hoe zou je dat doen?

  • Marco Hijink

    Hoi Koen,
    Uitzondering bevestig de regel misschien……
    Als ik de meting van mijn Apple Watch vergelijk met mijn Garmin borstband dan is de Apple Watch betrouwbaar en minder storingsgevoelig. Ik ben niet zo’n zweter en daardoor heeft mijn borstband er ondanks dat ik deze bevochtig de eerste 10 min problemen mee.
    Als ik mijn Apple Watch daarentegen wat hoger op mijn pols duw (blijkbaar een betere plek en zit ie nog wat strakker) dan is deze superbetrouwbaar. Iets wat ook wordt bevestigd door de Quantiefied Scientist die o.a. Apple Watches vergelijkt met Solar borstbanden. Het klopt dat deze 3 a 4 sec. trager reageert als een borstband (heeft ie ook onderzoek naar gedaan) wat voor interval misschien niet optimaal is, maar voor duurlopen geen probleem.
    Persoonlijk dus een sterke voorkeur voor mij Apple Watch en niet voor de borstband.
    Groet Marco

    • Koen de Jong

      Dat klinkt goed Marco, bij jou is lopen op hartslag duidelijk geen bron van frustratie, maar loopt gewoon goed. Bedankt voor je reactie, ik heb zelf geen ervaring met de Apple Watch.

  • Gert

    Vanuit ergernis omtrent vreemde waarden (meestal de eerste 10 minuten van een training), heb ik bij het hartlopen een H10 band aan mijn Garmin gekoppeld. Daardoor nooit geen vreemde waardes meer! DC Rainmaker test veel apparaten en die gebruikt de H10 band als referentie omdat die het meest betrouwbaar is.

    • Koen de Jong

      Dank voor je reactie Gert. Ode aan de H10!

  • Corné Haast

    Ik loop al sinds de jaren ’80 met een hartslagmeter, meestal ter controle achteraf. Toen had je alleen Polar, en dat was m.b.v. een borstband én heel nauwkeurig. Ook mijn latere Garmins met borstband werkten prima, tenzij ik kletsnat van de regen werd. Dan klopte er niet veel meer van. Soms waren de 1e minuten van een training niet juist (veel te hoge HF).
    Toen de polsmeting kwam, was ik in de gelegenheid die te testen en vergelijken met de borstband. En dat bleek hopeloos slecht, wat vooral bij intervallen opviel. En juist daarbij wil je nauwkeurigheid. Ook atleten, die hun trainingen op Strava zetten en polsmeting gebruiken laten vaak de meest bizarre HF-metingen zien. Bij een duurloop valt de slechte meting niet zo op, maar bij intervallen blijkt er vaak niets van te kloppen. Daarna de Scosche optische hartslagmeter ontdekt, die je om je bovenarm doet. Werkt perfect. Eigenlijk nog iets beter dan de borstband, want ook wanneer je doorweekt bent van de regen krijg je nauwkeurige metingen. Lijkt op de sensor van Polar, die hier ook in de commentaren genoemd wordt.
    Eigenlijk vind ik het niet kunnen, dat je een bak geld uitgeeft voor zo’n onnauwkeurig horloge. Trainen op hartslag is zo gewoon onmogelijk.

    • Koen de Jong

      Ha Corné, heb jij de verity sense van Polar of een andere scosche optische hartslagmeter?

  • wil van Putten

    kip of ei ? wellicht is de niet-polsmeting niet in orde !!

    • Koen de Jong

      Bij een snelle tien is mijn hartslag wel snel hoog. Dat voel ik kloppen.

    • Koen de Jong

      Dank voor je reactie Derek! Loop jij ook hard met de Verity Sense? Of vooral met fietsen? Of met het uitlaten van je nieuwe pup 😉

  • Filip Monbailleu

    Heerlijk artikel Koen.. ik heb dit doorgestuurd naar mijn recreanten die ik coach ..

    • Koen de Jong

      Dank Filip! Krijg jij nog andere vragen terug van lopers, die je veel hoort waar nog geen artikel van is op Prorun?

  • Jan Jorna

    Mooi artikel Koen

  • Rutger Wagenaar

    Volgens mij is het ook een beetje afhankelijk van het horloge en de combinatie van het horloge met de anatomie van de gebruiker. Bij mij persoonlijk loopt er een bloedvat precies onder het horloge.

    Ik was er altijd van overtuigd dat mijn borstband nauwkeuriger en beter was. Tot ik bij een dipje na een loopje mijn borstband in de Dokkumer Ee verloor. Sindsdien ben ik via de pols gaan meten. Ik kwam er achter dat ik hiermee veel minder storing en foutieve metingen had dan met de borstband.

    Persoonlijk blijf ik dus mooi gebruik maken vam de polsmeting. Het scheelt irritatie van de borstband, plus zo af en toe irritatie vanwege een lege batterij waardoor de borstband niet werkt zoals het hoort.

    • Koen de Jong

      Dank voor je reactie Rutger, dat heb ik nog niet veel gehoord, dat de polsmeting duidelijk betrouwbaarder is dan de band. Ik ga binnenkort maar eens dippen in Dokkumer Ee, ik kan nog wel een band gebruiken 😉

  • Marcel

    Jammer dat je twee x aangeeft dat je gaat uitleggen waardoor er een verschil is: “ hoe komt dat” maar in het artikelen daar niet over rept. Dan wordt het een commercieel praatje helaas

    • Koen de Jong

      Doel van het artikel is vooral om de frustratie het hoofd te bieden door uit te leggen wat er gebeurt. Waar in dit artikel is het een commercieel praatje? Prorun is een commercieel bedrijf, want er zijn kosten en er is geen subsidie of iets dergelijks. Maar dit artikel is geen voorbeeld van een commercieel artikel, het is een observatie.

  • Egon

    Ontegenzeggelijk, is een borstband nauwkeuriger dan de polsmeting. Er zal wel verschil zitten tussen het ene en het andere merk. Ook de manier waarop je zo’n horloge draagt en hoe dicht de aders aan de oppervlakte liggen maakt uit.
    Ik heb ooit een test gelezen in Runnersworld en de bekende merken waren redelijk accuraat (beter dan vooraf verwacht). Het verschil was dat de borstband veel sneller en beter reageerde op tempowisselingen en hoe sneller het tempo hoe meer de borstband in het voordeel was.
    Persoonlijk gebruik ik mijn horloge (polsmeting) alleen als controlemiddel tijdens een wedstrijd en achteraf bij een normale training.
    Als je lang genoeg loopt kun je gerust op je gevoel vertrouwen en inderdaad is je ademhaling een hele goede graadmeter.

    • Koen de Jong

      Hoe gebruik je het als controlemiddel Egon?

      • Egon

        Tijdens een wedstrijd vooral dat ik in het begin niet ongemerkt (door adrinaline) te hard loop en tegen het einde als ik vermoeid raak niet te zacht.
        Als ik lekker in het ritme zit kijk ik nauwelijks op mijn klokje.
        Een maraton kun je binnen 5 km “verknallen” helaas.

    • Rob

      Ik loop met een Garmin en borst band. Het kan per dag verschillen is mijn conclusie. Soms heb bij het inlopen al een hoge Hs en soms gaat de Hs juist omlaag aan het einde van een interval training. Soms heb ik in het begin van een lange duurloop een piekje en bij een korte duurloop helemaal geen piekje en de volgende keer andersom? Het kan dus ook per dag verschillen, kennelijk. Hs is, volgens mij, van meer factoren afhankelijk dan dan alleen van inspanning of intensiteit? Ik gebruik het als indicatie, maar een oorzaak of regelmaat kan ik er niet altijd in ontdekken. Rustpols wel!

      • Ludo Frijters

        Wel verschillend als je,je horloge gewoon of lekker strak om je pols doet.
        Tijdens het lopen deed ik mijn Polar veel strakker om mijn pols en de hartslag zakte van 145 naar 132 .

        • Koen de Jong

          Dank voor je reactie Ludo, dat is ook mijn ervaring. Als je het horloge heel strak doet, gaat het beter. Vind jij het comfortabel zitten als je horloge heel strak zit?

De beste looptips en inspirerende artikelen elk weekend in je mailbox?

Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief en mis niets!

Ha loper, graag even je aandacht. Op ProRun doen we dagelijks ons best om je te informeren, motiveren en inspireren. We bieden je handige tools, zoals de hardloopkalender, runlog en calculator.

Dit vraagt tijd en geld. Trakteer ons op een kop koffie en € 2,50. Iets meer mag natuurlijk ook.

Dan schrijven en bouwen (en lopen) wij verder.

Alvast bedankt!

Meer uit Gadgets & Gear