Bijgewerkt: januari 2025.
Maandag 20 januari is de MIND Blue Monday Run. Overal in Nederland lopen mensen hard om aandacht te vragen voor depressie.
1 miljoen Nederlanders slikken (weleens) anti-depressiva. En steeds vaker hoor je mensen met (milde) depressie die gaan hardlopen om hun sombere demonen eruit te lopen.
Helpt dat?
Neuropsycholoog Eric Scherder (de bekende psycholoog met de grijze baard van De Wereld Gaat Door) hamert al jaren op het belang van bewegen voor een gezond brein
Scherder is dan ook fan van John Ratey – hoogleraar psychiatrie in Harvard.
‘Lichaamsbeweging is bovenal een manier om je brein in conditie te brengen’, schrijft John Ratey in zijn boek ‘Fit!’. ‘Spieren kweken, calorieën verbranden, hart en longen versterken: het zijn eigenlijk maar bijverschijnselen.’
Ook Ratey stelt: door te bewegen kun je je brein beïnvloeden. Beweging verbetert je leervermogen en geheugen, en blijkt heilzaam bij psychische klachten als stress, verslaving en depressiviteit. Zo is inmiddels voor depressie omstandig aangetoond dat running therapy een effectieve behandeling is.
Er is steeds meer besef dat je niet ongestraft de hele dag op een stoel kunt zitten en alle werk met je hoofd kunt doen
Fysiotherapeut en runningtherapeut Simon van Woerkom ziet bijna dagelijks het effect van hardlopen bij patiënten met depressie. Van Woerkom heeft een groep enthousiaste lopers en ziet dat lopen voor veel deelnemers een hoogtepunt is in de week. Als iemand uit de groep zonder afzegging niet verschijnt, is Van Woerkom niet te beroerd om even langs te lopen om iemand toch in beweging te krijgen.
De resultaten zijn bijzonder.
‘Iedereen die regelmatig een rondje loopt, merkt wat het doet met stress en gepieker. Dan is het niet moeilijk voor te stellen wat het kan doen voor mensen die al maanden of zelfs jaren vast zitten in cirkels van sombere gedachten,’ zegt Van Woerkom.
Voor wie helpt het?
Wij lopen graag hard. Op de redactie worden we prikkelbaar en neerslachtig als we een weekje niet sporten.
Hardlopen is goed voor onze stemming en concentratie.
Maar kun je ook zeggen dat mensen met een depressie baat hebben bij hardlopen? Niet iedereen kan hardlopen. Een depressie kan zo zwaar en intens zijn, dat het niet op te brengen is om de gordijnen open te doen, laat staan om door een park te rennen. Soms kun je voor een ander niet meer doen dan een kopje thee zetten en even naast iemand zitten. Ook voor die mensen lopen we maandag 20 januari bij de MIND Blue Monday Run. Om te laten weten dat je niet alleen bent in je depressie of dat je als mantelzorger steun voelt om vooral wél op bezoek te gaan en een kopje thee te zetten.
Kan hardlopen helpen bij depressie? En is dat een goed alternatief voor anti-depressiva?
We zijn benieuwd wat jij denkt van hardlopen bij een depressie. Is het overschat, of is het een goed medicijn?
Wim zitman
Ben het levende bewijs dat hardlopen/bewegen een goed alternatief is voor anti depressiva. En niet alleen voor milde depressie.
Wim
Ben het levende bewijs dat hardlopen/bewegen een goed alternatief is voor anti depressiva. En niet alleen voor milde depressie.
BenBr
Lang met alcohol geworsteld, sinds 3 jaar loop ik 2x in de week hard en geen drubbel meer gedronken. Ik merk dat de “natuurlijke” dopamine aanmaak me weer gelukkig maakt. Ook zijn mn loopmomenten momenten van bezinning in brede zin van het woord. Stress gedachten krijgen meer overzicht en zijn oplossings gerichter. Uiteraard draagt het ook bij aan een fit lichaam. Maw start running
BenB
Lang met alcohol geworsteld, sinds 3 jaar loop ik 2x in de week hard en geen drubbel meer gedronken. Ik merk dat de “natuurlijke” dopamine aanmaak me weer gelukkig maakt. Ook zijn mn loopmomenten momenten van bezinning in brede zin van het woord. Stress gedachten krijgen meer overzicht en zijn oplossings gerichter. Uiteraard draagt het ook bij aan een fit lichaam. Maw start running
Jan Vonk
veel sporten helpt mij enorm om gezonder te worden en mij psychisch beter te voelen.
ten slotte leef je maar een keer !
Egbert
Mijn ervaring is dat het zeker helpt om de stemming te verbeteren. Het is , was wèl soms doorploeteren…maar dan “kreeg je ook wat terug”
Het beste is m.i. om ( rustig ) op gevoel te gaan joggen.dribbelen , rennen, hardlopen, met wandelen erbij en proberen plezier te krijgen in je bewegen., en daarbij niets te moeten mbt presteren. Het gaat bovendien niet om de snelheid of afstand, maar om het haalbaar te doen.
Jan Vonk
helemaal mee eens , die prestatie drang heb ik niet meer , volgens mij gaat het daar ook niet om !
Kitty
Bezig met chemotherapie waarbij kuur afhankelijke somberheid / depressie. Oa hardlopen helpt me hier doorheen.
Frank
15 jaar geleden had ik zelf sombere gedachten en ging naar mijn huisarts. Die zei: je kunt kiezen of je neemt medicijnen of je gaat hardlopen. Dat laatste heb ik gedaan en ben niet meer neerslachtig geweest althans niet zo als toen ik met hardlopen begon. Ik doe het nu nog steeds en het houdt me fit, blijf op gewicht, heb een prima gezondheid en uithoudingsvermogen.
Jeroen
Ik kan (helaas) uit ervaring vertellen dat hardlopen zeker helpt tegen depressies. In mijn geval zelf voor extreem zware depressies. Maar ik denk dat ook zeker meeweegt waar de depressie vandaan komt.
In mijn geval komen de depressies niet van een gebeurtenis of mentale kant maar puur uit een disbalans in de hormoonhuishouding. Mijn hele leven kamp ik hier al mee maar sinds ik in 2014 over ben gestapt op zeer gezond (meestal 3x per dag groente) eten en sporten (met name hardlopen) heb ik er totaal geen last meer van gehad. De combinatie van deze 2 is voor mij de mix om sindsdien depressie vrij te zijn.
Daar kwam helaas 3 jaar geleden verandering in toen ik door een langdurige ziekte niet meer in staat was om te sporten. De ziekte zelf is zeker niet fijn, maar doordat ik niet meer kon sporten gebeurde waar ik bang voor was: mijn stofjes kwamen weer uit balans en ik kreeg weer zeer zware depressies. Omdat ik zelf heel positief ingesteld ben (klinkt misschien raar als je zware depressies kent) maakte ik mij zeker geen zorgen om de ziekte of wat dan ook. Het kwam dus echt puur uit een disbalans in mijn hormoonhuishouding.
Anderzijds gebeurd nu weer het tegenovergestelde. Na zo’n 3 jaar en verschillende medicijnen slaat sinds enkele weken mijn nieuwe medicijn aan en kan ik weer stukjes hardlopen. Ik merkte vrijwel direct weer een verandering in het lichaam en de depressies verdwenen als sneeuw voor de zon! #happyagain 😉
Gabrielle
Mooi artikel. In de jaren 60 werd al geëxperimenteerd met running therapie bij uitbehandelde psychiatrisch patiënten.
Ook ik ben een hardloper met een depressieve stoornis (dysthymie). Alleen hardlopen of welke vorm van lichaamsbeweging ook, is niet hét medicijn tegen psychische klachten. Het kan wel een zeer waardevolle ondersteuning/aanvulling zijn.
Wat mij persoonlijk ontzettend goed heeft geholpen is een combinatie van psychotherapie, een gezond eetpatroon en een aantal keer per week hardlopen.
Wat hardlopen betreft was de beste keus toch wel om me aan te melden bij een vereniging!
Daardoor kwam er regelmaat in de hardloopmomenten, maar ook het sociale aspect speelt een belangrijke rol. Zeker in de huidige tijd met al genoeg beperkingen op sociaal vlak is het heel fijn om samen te kunnen hardlopen.
En durf er alsjeblieft open over te zijn dát je last hebt van psychische klachten!! Er rust toch nog steeds een taboe op, terwijl het voor de mensen om je heen (is mijn ervaring) juist fijn is als ze weten waarom je niet altijd het zonnetje in huis bent.
Vermoed je psychische klachten bij jezelf of iemand in je nabije omgeving, onderneem actie en maak het bespreekbaar!
Cora
Mooi om de reacties te lezen. Heb zelf de cursus runningtherapeut gedaan en merk ook dat gezamenlijk bewegen met een groepje veel teweeg brengt. Saamhorigheid.. je verhaal kunnen vertellen tijdens het lopen. Plezier beleven met elkaar en toch in beweging zijn. Levert positieve energie op.
Egon
Het is niet gemakkelijk om met hardlopen te beginnen, d.w.z. beginnen misschien wel maar volhouden is moeilijk als je het helemaal alleen wilt doen.
Een goede en vooral (heel) rustige warming-up is super belangrijk. Ook door het aanleren van een goede loophouding kun je het beter volhouden. Hardlopen wordt pas leuk (mijn ervaring) als je een rustig tempo een half uur achter elkaar kunt volhouden. Als je weinig conditie hebt is het moeilijk om over dat punt heen te komen.
Voor beginners is daarom een goede begeleiding heel belangrijk. Probeer daarom de start bij een loopgroep te maken want elke loopgroep heeft wel een beginnersgroep en je ontmoet daar ook medestanders.
Stijn
Artikel zal wel iets meer genuanceerd kunnen zijn. Mensen met een depressie (zelf gelukkig nooit gehad en loop 1x in de week hard) vinden het moeilijk om initiatief te nemen. ze zouden in eerste instantie meer aan de hand moeten worden genomen met daarbij kijkend, wat vind iemand nu prettig tijdens het lopen, denk vooral aan tempo en duur, ervaren wat doet een tempo met mij. Niet te hard willen, Niet te lang willen, eerst in contact maken met het lijf, wat zegt het. Op basis daarvan steeds meer verlengen, niet gericht op prestatie, maar op weer vertrouwen krijgen in het lijf. Ik vind het een prachtige aanvulling, maar het is geen wonder middel.
Ben
Op zich is bewegen goed. Als hardloper vanaf mijn 15e (nu 53)heb ik wel ervaren dat de intensiteit van lopen wel een ding is. Periodes van 6/7 dagen achter elkaar vrij snel lopen was voor mij teveel van het goede. Op de een of andere manier was ik overtraind. Dat merkte ik aan stemmings-wisselingen. Doet ook wat door vermoeidheid met emoties. Latig om te duiden. Misschien herkent iemand dat. Geen idee. Jaren later een scheiding. Dit ging niet in de koude kleren zitten. Neerslachtig, depressief, met hardlopen na 1000 meter volledig uitgeput zijn. Tsja, waar komt dat vandaan. De mind enzo??. Heb geleerd dat hardlopen oke is, maar mis vaak de aanduiding dat langzaam hardlopen soms verstandig is.
S
Wat moet je dan als je artrose in je knieen hebt en maar 100 meter kunt lopen?
Simon van Woerkom
Beste S,
Als er artrose is vastgesteld en je maximaal 100m kunt lopen zijn fietsen, zwemmen/aquajoggen, roeien en zelf fitness/krachttraining prima alternatieven. Informeer er naar bij een fysio-/Runningtherapeut.
Lydia
Hallo,
Sinds maart zit ik in een zware depressie. Gesprekken met een psychotherapeut, antidepressiva, hardlopen, wandelen, t helpt allemaal nog niks. Het kan helpen, maar t is niet dat t bij iedereen helpt.
Jeroen
Lydia,
Heel vervelend dat je dit moet meemaken! Ik weet natuurlijk de aanleiding van jouw depressie niet maar zorg in ieder geval dat je ook gezond eet. Dat wil zeggen veel groente en natuurlijk ook fruit. En verder minder loze suikers en koolhydraten. Ik eet zelf (meestal) 3x per dag groente. Het is een hele omslag in je leven en vereist wel discipline maar geloof mij, het helpt. Zorg daarnaast voor regelmaat in je leven: op tijd naar bed en normale tijd weer op. En probeer ook zoveel mogelijk hard te lopen en te wandelen in de natuur. Groen is beter voor de mind dan een stadse omgeving. Doe de loopjes bij voorkeur ook in verschillende intensiteiten. Dus bijvoorbeeld 1 tot 2 keer per week lekker rustig duurloopje over een bosrijke trail, 1 tot 2 x per week een interval training etc. Je mag tijdens de intervallen best moe worden, maar overvraag jezelf niet en zorg voor voldoende (wandel) rust tussen de intervalletjes door. Uiteindelijk moet je lichaam er baat bij hebben en moet je hem niet teveel uitputten..maar door het op deze manier te doen geef ik je grote kans van slagen.
Astrid
Hoe begin je? Na een hele zware depressie en jarenlang binnen zitten? Ik wandel al een jaar mt hulptwee rondjes per week en dan ben ik uitgeput….
Simon van Woerkom
Beste Astrid,
Op http://www.runningtherapie-nederland.nl kun je hiervoor een runningtherapeut zoeken bij jou in de buurt. Succes, het lukt je vast; het lopen mag echt heel, heel rustig en een runningtherapeut leert je hoe je dat kunt doen.
Toon Damen
In 1984 heb ik de naam runningtherapie bedacht en in Nederland geïntroduceerd. Als student psychologie deed ik een onderzoek naar het effect van hardlopen op een depressieve stemming. Ik heb meer dan een jaar lopen zoeken voordat ik een begeleider op de universiteit vond die mij wilde begeleiden. Het artikel dat ik voorlegde aan het tijdschrift voor psychiatrie werd zonder noemenswaardige correctie in 1984 in het tijdschrift voor psychiatrie gepubliceerd. Van 1984 tot 1990 ging dagelijks in mijn trainingspak met cliënten hardlopen. Ik ben jarenlang het boegbeeld voor runningtherapie geweest en een warm pleitbezorger geweest om cliënten met milde depressies te laten hardlopen. Hierna ben ik mij meer gaan toeleggen op de sportpsychologie in Nederland. Hardlopen doe ik nog steeds.
Simon van Woerkom
Beste Toon,
Een paar jaar geleden spraken wij elkaar en nav dat gesprek heb ik jou samen met Ruud Bosscher ook vermeld als grondleggers van de runningtherapie. Kijk maar eens op http://www.runningtherapie.nl/team.
Loopgroet,
Koen de Jong
Dag Toon,
In 1984 al? Wauw. Dat Runningtherapie al zo’n lange geschiedenis heeft is prachtig.
Staat je artikel nog ergens online?
Hartelijke groet,
Koen
Ben van Driel
trainen helpt tegen depressie en vooral voel je je super fit
Daniëlle
Ik had een zware depressieve stoornis, ondanks dat ik 5x per week hardliep, voor een weektotaal van zeker 40km. Ik heb wel lang doorgelopen voor ik echt helemaal instortte en niet eens meer uit bed kon komen.
Het is geen wondermiddel. Dingen als praattherapie, gedragstherapie (CBT), EMDR, medicijnen én bewegen kunnen bij je behandeling horen. Hardlopen alleen voorkomt niets. Je zit nog steeds in je eigen hoofd als je hardloopt. Nog steeds die gedachtes dat je niet voldoende bent en misschien beter af bent als je letterlijk niet meer rondloopt.
Als je daar last van hebt, zoek hulp. Ga niet zelf dokteren door te denken dat hardlopen alles oplost. Ga naar een arts.
Koen de Jong
Hoe gaat het nu met je Daniëlle?
Mooie aanvulling op het artikel.
Johan
Goede aanvulling,
Sporten en bewegen ondersteunt het mentale in het algemeen, maar de wereld is complexer dan dat. De poll om dit te vragen aan de gemiddelde nederlander vind ik eerlijk gezegd typisch. Veel hardloop fans gaan dan roepen dat dat natuurlijk zo is, en daarmee kan de kans ontstaan dat mensen met een mentaal probleem het als een quick fix gaan zien, wat het niet is, en je je nog meer in de koud voelt staan.
Het is goed om sporten onder de aandacht te brengen, en dat dit kan ondersteunen, daar ben ik blij mee en heel erg mee eens. Maar eerlijk gezegd, ik vind het artikel eigenlijk ook een beetje misplaatst. Ondanks de goede bedoelingen, maar vooral enthousiaste bedoelingen, die voel ik wel.
Cor van Nispen
Op mijn 35ste gestopt met voetballen en daarna meteen het hardlopen op gepakt. Nu op mijn 72ste loop ik nog steeds hard. Ik gebruik nog steeds geen medicijnen. Van de huisarts kreeg ik een seintje om bloed te laten prikken zodat hij enige gegevens in zijn bestand over mij kon noteren. Over depressiviteit lees ik alleen af en toe een artikel. Het lijkt me een heel vervelende aandoening. Mijn slogan is: een dag niet in beweging is een verloren dag.
Erik Kranendijk
Prima bezig,
Geldt lang niet voor iedereen( genetisch bepaald?!)