De lezers van ProRun zal niet ontgaan zijn dat we onder de indruk zijn van prestaties van de snelle Nike Vaporfly schoenen.
We hebben voor ProRun al eens in beeld gebracht wat wereldwijd aan informatie over de prestaties met de schoenen te vinden is. De Vaporfly’s hebben we zelf meer dan eens getest. Het Geheim van Nike hebben we nog niet helemaal ontrafeld. Er is geen enkele twijfel dat hardlopers van elk niveau betere tijden lopen met deze schoenen. Ook het gedegen onderzoekswerk van de Deen Claus Hechmann dat we onder ogen kregen bevestigt dit weer eens.
Hechmann is net als wij enthousiast over de Stryd hardloopvermogensmeters. En is bij de ProRun-lezers bekend van de marathon van Andalusië (Malaga, Spanje). In potentie is dit de snelste marathon ter wereld vanwege een hoogteverschil van 1938 meter tussen start en finish. In dit artikel vatten we de conclusies van het onderzoek van Hechmann samen.
Regelgeving
Sinds de lancering in 2017 van de Nike Vaporfly 4% en in 2019 de Nike Vaporfly Next% en recent de Nike AlphaFly is veel gediscussieerd over waar de grens ligt voor mechanische doping. Want daar is vriend en vijand het wel over eens: de constructie van de schoen is verantwoordelijk voor de betere tijden. Eind januari 2020 besloot World Athletics – de voormalige IAAF – aan welke regels hardloopschoenen dienen te voldoen:
- De zool mag niet dikker zijn dan 40 mm.
- De schoen mag niet meer dan één stijve ingebedde plaat (van enig materiaal) bevatten die over de volledige lengte of slechts een deel van de lengte van de schoen loopt. De plaat kan uit meer dan één deel bestaan, maar die delen moeten opeenvolgend in één vlak worden geplaatst (niet gestapeld of parallel) en mogen elkaar niet overlappen.
- Voor een schoen met spikes is een extra plaat (op de bovengenoemde plaat) of een ander mechanisme toegestaan, maar alleen voor het bevestigen van de spikes aan de zool en de zool mag niet dikker zijn dan 30 mm.
Vrij vertaald heeft World Athletics bepaald dat een hardloopschoen niet meer dan één stijve plaat van koolstof, titanium of soortgelijk stijf materiaal mag bevatten en dat de dikte van de zool van de schoen niet meer dan 40 mm mag bedragen. Deze regels gelden uiteraard voor alle merken schoenen. En dat is nodig ook want in de media gonst het van aanstaande introducties van schoenen met carbon plates, zoals – alfabetisch – de Adidas Adizero Pro, de Brooks Hyperion Elite, de Hoka Carbon X, de New Balance FuelCell TC en de Saucony Endorphin Pro. En ook “ASICS is cooking up a carbon-plated shoe’ voor de Olympische Spelen in Tokio.
Over het artikel
In het artikel over zijn onderzoek licht Hechmann eerst het nodige toe over de fysische en fysiologische basiswetten die bij hardlopen een rol spelen. Hij haalt daarbij informatie aan uit zijn boek Fietstraining dat hij naar hardlopen heeft vertaald. Hij heeft ook informatie uit ons boek ‘The Secret of Running’ gebruikt, een van de internationale edities van het gecombineerde ‘Het Geheim van Hardlopen’ en ‘Hardlopen met Power!’.
Na de introductie van hartslagmeting en GPS-horloges wordt het gebruik van hardloopvermogensmeters door velen als de derde revolutie bij hardlopen aangeduid. Is het gebruik van carbon-plates in schoenconstructies dan de vierde revolutie?
De testprocedure
Voor zijn testen heeft Hechmann tien paar verschillende schoenen in verschillende gewichtsklassen gebruikt. Schoenen werden in eerste instantie met een hardloopvermogensmeter (Stryd) en zuurstofopname apparatuur (Cosmed K5) op een loopband getest. Het komt erop neer dat Hechmann specifiek energieverbruik volgens de Stryd (ECOR in kJ/kg/km) en loop efficiëntie als specifiek zuurstofverbruik (RE in ml O2/kg/km) gemeten door de Cosmed gebruikt.
De schoenen zijn ook op de weg getest. Hier keek hij naar het met de Stryd bepaald energieverbruik bij de tempo’s. Net als Hans en Ron tijdens de Asselronde, zag Hechmann bij een snellere schoen lagere hartslagen bij de tempo’s.
De resultaten
Op de loopband zag Hechmann dat afhankelijk van de schoen het zuurstofverbruik verschilde als het zelfde wattage werd gelopen. Het spierrendement (de metabole efficiëntie, ME in %) blijkt bij de Vaporfly tot bijna 4% gunstiger dan bij de Saucony Munchen.
Op de weg stelde Hechmann bij diverse gelegenheden onder meer vast dat hij met de Nike VaporFly (gewicht 200 gram) 8 tot 10 seconden per kilometer sneller was dan bijvoorbeeld met de New Balance More (gewicht 300 gram). Zijn paslengte bij gebruik van de Vaporfly bleek groter dan normaal. Aangezien de in het speciale Zoom X schuim opgesloten carbon-plate een gebogen vorm heeft en veronderstelt hij dat dit bijdraagt aan de veerwerking.
In het boek Hardlopen met Power! schreven we nog dat de veerwerking bij hardlopen vooral uit de Achillespees en voetboog komt en de wedstrijdschoen zelf maar weinig bijdraagt. Nike heeft hier dus verandering in weten te brengen.
In de volgende opsomming en afbeelding heeft Hechmann zijn onderzoeksresultaten voor de verschillende door hem geteste schoenen (maat US 9½) samengevat.
- 0% Saucony Munchen (270 gram) en New Balance 1080 (280 gram)
- 1% New Balance More (300 gram)
- 2% New Balance Rebel, (200 gram), New Balance 1400 (200 gram) en Altra Duo (240 gram)
- 3% Newton afstand (240 gram) en Adidas Adizero Takum Zen (180 gram)
- 4% Nike Vaporfly (200 gram)
- 6% Nike Vaporfly Next % (200 gram)
Tenslotte
Voor wie meer wil weten, is het complete artikel over de test van Claus Hechmann hier te vinden. Google translate tippen we als je met Deens minder uit de voeten kunt. Eigenlijk is het artikel voor Nederlanders best wel te lezen als je woorden als ‘hastighed’ weet te plaatsen als ‘snelheid’.
