Depressie: hardlopen helpt

Depressie: hardlopen helpt

Wat gebeurt er in je brein als je gaat hardlopen?

Bijgewerkt: mei 2021

‘De shit eruit, de feel good stofjes erin’ 

‘Zo simpel werkt het,’ vertelt psychiater en hardloper Bram Bakker. Hardlopen helpt bij een depressie. Maar ook bij andere psychische klachten of problemen.

Hardlopen heeft een positief effect op je brein, stressniveau en emoties.

Laat je hersenen niet zitten
‘Bewegen heeft voordelen bij elke psychische klacht. Van angsten, psychose, en agressiviteit tot aan stress, vermoeidheid, slapeloosheid of een verslaving. Door te bewegen, functioneren je hersenen beter. Maar het omgekeerde geldt dus ook: door een te kort aan beweging, krijg je klachten. Laat je hoofd dus niet zitten.

Ook preventief hardlopen, helpt tegen psychische klachten.

En ben je te druk? Maak juist dan tijd. Als je niet in de ellende wilt verzanden,’ luidt het devies van de psychiater.

Positieve effecten van hardlopen bij depressie

De positieve invloed van hardlopen op het brein, stress en emoties komt door de:
* neurobiologische effecten
* psychologische effecten

Neurobiologische effecten

‘Door hardlopen neemt stress neemt af. En de feel good stofjes nemen toe: zoals endorfine, serotonine en testosteron. Deze biochemische processen zijn ingewikkeld. Maar samen te vatten in: de shit eruit, de feel good stofjes erin.’

Vicieuze cirkels

‘Je doorbreekt daarbij een vicieuze cirkel met hardlopen,’ legt Bram uit. ‘Mijn cliënten die aan een depressie lijden, blijven vaak het liefst in bed. Geen energie. Laat staan voor hardlopen. Terwijl iedereen weet dat je van hardlopen energie krijgt. Door tóch te gaan, doorbreek je die cirkel. Zo eenvoudig is het.’

Psychologische effecten

‘Mensen met psychologische klachten hebben vaak niet-rationele overtuigingen. Negatieve gedachtes en argumenten om vooral niet te gaan hardlopen. Ik motiveer juist deze mensen om het toch te gaan doen. Ze zien dan al snel het tegenovergestelde onder ogen.’

Ik ben beter, dan ik dacht.
Ik kan meer, dan ik dacht.
Hardlopen is leuker, dan ik dacht.

Dit heet corrective emotional experience in de psychologie. Ofwel door ervaring herzien van onjuiste overtuigingen.

Werkt wandelen niet bij een depressie?
‘Bewegen is sowieso goed bij hoofdklachten. Maar tijdens het wandelen bereiken veel mensen niet de fysiologische voordelen. Je ontspant wel, maar je herwint geen energie. De doorbloeding van je brein is dan niet voldoende. Bij hardlopen of andere duursporten wel.’

Wat gebeurt er nog meer in je brein tijdens hardlopen?

Hippocampus groeit bij intensief bewegen
Het hersendeel de hippocampus is noodzakelijk voor informatie opslaan en ophalen. Ook controleert dit gebied het gedrag dat van belang is voor overleving en veranderende omstandigheden.

Psychologen ontdekten dat bij mensen met een depressie, deze processen anders verlopen dan bij mensen zonder depressie. Hardlopen is ook daarom verstandig. De hippocampus groeit bij een intensieve vorm van beweging en functioneert dus beter.

Nog meer voordelen van hardlopen bij een depressie:

Hardlopen helpt resetten bij een depressie
‘Buiten sporten heeft nog een extra voordeel bij een depressie. Je biologische klok is dan vaak ontregeld. Je sleept jezelf uit bed. Soms pas halverwege de dag. En ‘s avonds kom je juist tot leven. Als je dan om tien uur gaat sporten in een sportschool, verandert er niks aan je ritme. Daar komt nog bij dat onderzoek laat zien dat ‘in het groen zijn’ ook een positieve invloed op je gestel heeft.’

De wetenschap

Is er wetenschappelijk onderzoek en bewijs?
‘Ja zeker. Wetenschappers zijn er over uit dat hardlopen zinvol is voor het bestrijden van depressies. Maar er is meer onderzoek nodig,’ geeft Bram direct toe. Hoge kosten en weinig belanghebbenden, maken dit lastig. Nog los van de praktische kant van het onderzoek. Deze is vrij ingewikkeld. Want hoe meet je de exacte effecten? Een proefpersoon laten hardlopen met een hersenscan op het hoofd bevestigd?’ grapt Bram.

De praktijk

‘Elke cliënt krijgt óók een fysiotherapeut toegewezen. Wat de psychische klacht ook is.’

Runningtherapie
‘Daarnaast lopen we het hele jaar door met zo’n 3 groepen van 7 à 8 mensen. Runningtherapie. Een keer per week therapeutisch relatief rustige duurlopen. Onder begeleiding van een runningtherapeut. Het is een aanvulling op de reguliere behandeling. De therapeut begeleidt de mensen bij hun training, hij focust niet op psychische klachten. Dus wel: hoe voelt het tempo? niet hoe voel je je?

Ademhalingsoefeningen voor- en achteraf
Runningtherapie combineren we altijd met ademhalingsoefeningen. Voor- en achteraf. Ook mensen met bijvoorbeeld een burn-out hebben hier ontzettend veel baat bij.’

Ongestraft druk zijn, kan niet
‘Hardlopen is een manier om je aan-uitknop te trainen. Goed voor mensen die de hele dag gas geven. De hele dag ongestraft druk zijn, dat gaat namelijk niet. Je hoofd af en toe tot rust brengen is noodzaak. Met hardlopen zet je die uitknop aan.’

De beste looptips en inspirerende artikelen elke vrijdag in je mailbox?

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en mis niets!

Meer uit Columns & meer