Hardlopers die dure schoenen kopen, zijn vaker geblesseerd. Hoe vind je die? Tot die conclusie kwamen een paar Amerikaanse onderzoekers in de jaren 90. Hun conclusie was overigens niet dat die dure schoenen blessures veroorzaakten, maar dat de groep lopers die bereid is meer geld uit te geven aan schoeisel ook de groep is die meer en intensiever traint en wedstrijden loopt. Maar hoe zit het met die schoenen en blessures? Helpen schoenen blessures te voorkomen of veroorzaken sommige schoenen juist blessures?
De meeste schoenenfabrikanten zullen wel uitkijken voordat ze beweren dat je door op hun modellen te lopen blessurevrij blijft. Dan zou het vermoedelijk schadeclaims regenen, want zo’n claim valt simpelweg niet waar te maken. In het standaardwerk Lore Of Running, gaat sportwetenschapper Tim Noakes uitgebreid in op blessures in het algemeen, maar ook op de rol van schoenen daarin. Een onderwerp dat menig hardloper (helaas) bezighoudt. Noakes bestudeerde talloze onderzoeken, verrichtte het nodige onderzoek en deed als hardloper ook zelf ervaring op en kwam tot de conclusie dat blessures niet worden veroorzaakt door schoenen. Ook kun je niet op schoenen aan om blessureleed te voorkomen.
Blotevoetenhype
Je kunt je wellicht nog de hype rond het minimalistische schoeisel herinneren, op gang gebracht door het boek Born To Run van de Amerikaanse schrijver Christopher McDougall. In dat boek wordt betoogd dat schoenenfabrikanten met hun dempende schoeisel hebben gezorgd voor een ware epidemie van blessures. Schoenen met hun dikke zolen hebben de hardlopende mens afgeleerd zijn natuurlijke, lichamelijke manieren om schokken op te vangen te gebruiken.
De theorie daarachter is – kort gezegd – als volgt: als een blote voet de grond raakt, gaat er bliksemsnel een signaal naar de hersenen en van daaruit naar de terzake doende spieren dat zegt ‘zet je schrap, er komt een klap’. Plaats een dikke laag rubber tussen de grond en die voet en de voet waant zich veilig, dus zullen de spieren die de impact van het lopen moeten opvangen minder ‘alert’ zijn, zodat de schokbelasting minder efficiënt wordt opgevangen en uiteindelijk meer schade aanricht. Volgens de minimalisten is het prima om de voet te beschermen met schoeisel, maar dat moet zo min mogelijk in de weg zitten. Waar mogelijk, loop je op blote voeten.
Spieren zijn niet gek
Volgens wetenschappers die de hiervoor aangehaalde Noakes citeert in zijn boek, kan het best zijn dat het lichaam zich even laat foppen door schuim onder de schoenen, maar zal het na verloop van tijd gewoon reageren op wat er gebeurt. Met andere woorden, het lijf zal voelen dat het hardlopen klappen uitdeelt en de menselijke loopmachinerie zal zich daarop instellen.
Waar de verschillende kenners van de biomechanica het enigszins over eens lijken te zijn, is dat het voor elke loper goed is om af te wisselen in schoeisel en in ondergrond. Dus niet alleen op carbonschoenen met dikke zolen lopen en niet enkel op asfalt of alleen maar op bospaden. Afwisseling houdt de spieren en voeten alert en maakt ze sterker.
En de carbonschoen dan?
Waar Noakes – althans in de uitgave die ik in bezit heb – het nog niet over heeft, is over het fenomeen van de carbonschoen of liever gezegd ‘superschoen’. We weten inmiddels dat het geheim van deze schoenen vooral zit in het lichte en ruim voorradige schuim en niet zozeer in het carbon. Dat dient er vooral voor om de schoen te voorzien van de nodige stevigheid. Maar dat terzijde. Dat schuim zorgt er enerzijds voor dat – bijvoorbeeld marathonlopers – minder spierschade lijden tijdens hun lange inspanningen. Maar de stijfheid van de schoenen, veroorzaakt door dat carbon, zou wel eens verantwoordelijk kunnen zijn voor stressfacturen, plantar fasciitis, achillespeesklachten en ander leed in spieren en pezen in het onderbeen. Let wel, er is nog volop onderzoek gaande naar de precieze invloed van ‘stijve’ schoenen.
Het goede nieuws is dat je best meer dan een paar hardloopschoenen in je bezit mag hebben, dat is zelfs goed voor je. Misschien wel het beste nieuws: het is helemaal niet nodig om voor ieder paar de hoofdprijs te betalen.
Peter
Het onderzoek zelf heb ik niet gelezen maar het is altijd verstandig voorzichtig te zijn met conclusies.
Correlatie is wat anders dan causaliteit
Met andere woorden, het feit dat mensen met duurdere schoenen vaker geblesseerd zijn (correlatie) betekent niet dat de blessures veroorzaakt zijn door de schoenen (causaal verband).
Het zou goed kunnen dat hardlopers met een blessuregeschiedenis meer bereid zijn om te investeren in duurdere schoenen.
Het kan ook dat hardlopers met een blessuregeschiedenis en duurdere schoenen blijven lopen en dat de hardlopers met een blessuregeschiedenis zonder deze schoenen stoppen met lopen (en dus buiten de selectie vallen). In dat geval zou er juist een positief effect zijn.
Tjarko
In mei mijn eerste marathon in Kopenhagen op vivobarefoot gelopen, goed voorbereid met een schema van Pro Run. De loop verliep super en het bizarre was dat ik nauwelijks (spier)pijn had de dagen erna. Uiteraard ligt dat niet enkel aan de schoenen. Wat ik wel altijd ontzettend fijn aan barefoot-schoenen vind is dat ik een nieuw paar nooit hoef in te lopen. Het merk maakt ook niets uit. Voorheen kreeg ik nog wel eens last van mijn knieën of kuiten bij nieuwe schoenen. Dat heb ik dus nooit meer.
Bert
Wellicht kan je de stelling ook omdraaien: lopers in een blessuretraject zoeken de oplossing in de schoen in het duurdere segment.
Jan
Helaas is dit precies wat er gebeurd, zelfs op advies van sportfysiotherapeuten komen ze dan op de zachtste, zogenaamd best dempende, schoenen uit die wonderwel ook het duurst blijken. En vervolgens komt er dan een Groningse professor promoveren op het nut van dure schoenen 😉
Albert Hazenberg
Hallo Klaas, Hier met Albert Hazenberg , ooit lang geleden had ik je uit genodigd om naar de verslavingskliniek Hoog Hullen te komen om je boek Ren voor je Leven te promoten en mee te doen aan de Vollemaansloop, een nachtloop in de bossen van Eelde.
Weet je nog ?
leuk artikel ; als aanvulling de Groninger sportarts fysioloog , Steef Bredeweg verbonden aan het UMCG is op dit onderwerp gepromoveerd .
Oet Grunn he .
Het ga je goed . groetjes Albert.
Veel
Albert Hazenberg
Hallo Klaas, Hier met Albert Hazenberg , ooit lang geleden had ik je uit genodigd om naar de verslavingskliniek Hoog Hullen te komen om je boek te promoten en mee te doen aan de Vollemaansloop een nachtloop in de bossen van Eelde.
Weet je nog ?
leuk artikel ; als aanvulling de Groninger sportarts fysioloog , Steef Bredeweg verbonden aan het UMCG is op dit onderwerp gepromoveerd .
Oet Grunn he .
Het ga je goed . groetjes Albert.
Veel
Klaas Boomsma
Ha, Albert! Dat weet ik zeker nog. Leuk om van je te horen! Ik ga eens kijken of ik dat onderzoek van Steef Bredeweg kan vinden. Groet!
Jan
Helaas een misvatting van Klaas dat de carbonschoen om het schuim draait, de afzet bij de loopbeweging draait om het windlass mechanisme en daar heeft die plaat zijn functie versterkt door de zooldikte. De zachtheid van die zool is vooral om het zo minimaal mogelijk te laten wegen. Gebruik jevdiel zachtheid om vol op te landen, dan moeten vervolgens meer kleine spiertjes helpen te stabiliseren (meer kans op kramp door extra actie)
egon
Het belangrijkst is dat een hardloopschoen comfortabel zit en fijn “loopt” (voor iedereen anders).
Carbonschoenen zijn niet voor iedereen geschikt en zonder de juiste looptechniek ga je er ook zeker niet harder door lopen. Waarschijnlijk zal een slechte of verkeerde looptechniek averechts werken en blessures opwekken. Beginners zouden eerst een goede algemene conditie, duurvermogen opbouwen en een goede techniek aanleren, daarna pas aan de snelheid gaan werken.
Vooral gewrichten, pezen en de aanhechtinpunten daarvan moeten sterk gemaakt worden door de trainingsarbeid langzaam op te voeren. Ook een goede voeding en hydratie kan veel ongemak verminderen.
Pia
Even mijn verhaal, heb in 6 maand tijd een aardige training achter de rug van langzaam snelheid en afstand opbouwen. ( zonder blessures) Heb (helaas) voor het eerst 10 dagen geleden carbon schoenen onder gebonden en 20 k (zoals gebruikelijk) gelopen. Liep perfect en licht, dat zeker! Maar.. Twee dagen erna volop blessure reacties van de heup, (nog niet over)en heb de fysio geraadpleegd, zijn verklaring : de reactietijd van de carbonschoenen in de afzet is vele malen korter dan gewone schoenen waardoor met name de spieren van heupen en voeten té weinig tijd hebben om te ontspannen., daarnaast kunnen ze leiden tot meer instabliteit van de bewegingen en bekken door de zachte foam. Kortom, super overbelast nu..
Als je aan carbonschoenen wilt beginnen zal je dit met veel aandacht moeten ‘optrainen’ (dus geen 20 k meteen! ) Een wijze les.. (en kan mijn halve marathon volgende week vergeten, het duurt nog wel even..snik..)
Egon
De carbonplaat werkt net als een duikplank; tijdens de landing veert die in waarna de energie bij het uitveren weer omhoog de benen “inschiet”. Je krijgt dus niet alleen bij de landing klappen op de enkel en knie (en heup) maar ook tijdens de afzet, dubbelop dus. Je moet leren om die energie te verwerken op de juiste manier en dat kan alleen met sterke enkel- , knie en heupgewrichten en natuurlijk de pezen die het hele zaakje verbinden.
Pia
Yes,.. lesson learned 🙂 (long)run is niet té gretig zijn.., core (extra) versterken wordt de eerste focus.
Jan
Yup, de core is waar het (letterlijk en figuurlijk) allemaal om draait. Zonder actieve core krijg je een lage reactiviteit, hipdrop en wordt het lichaam inefficiënt en veel te zwaar belast. De zacht zool onder de plaat creëert instabiliteit voor de voet die vervolgens het voorgaande versterkt…
Clemens vollebergh
Krachttraining is Key bij het vergroten van de belastbaarheid en voorkomen van blessures. Ik geef daar zaterdag een bijscholing over. Uitgangspunt, denk en train het lichaam van binnen naar buiten
Lees ook eens wat Jaq Orie zegt over details, niet interessant, en de basisvoorwaarden, daar zit de oorzaak die moet worden aangepakt. Dus niet je loopschoenen de schuld geven.
Joris
Beste Klaas, graag jou mening. Een bevriende eigenaar van een hardloopwinkel constateerde bij de marathon van Rotterdam opvallend meer lopers met last van kramp rond de 35km (hij is zeer ervaren en was de afgelopen 30 jaar in Rotterdam). Zijn voorzichtige conclusie is dat veel lopers wat instabieler lopen op carbonschoenen naarmate ze vermoeid zijn en dat dat mogelijk de oorzaak van kramp kan zijn? Je raadt het al, ik heb de laatste twee marathons op Carbon gelopen en had twee keer flink kramp de laatste kilometers. Groet, Joris de Wijs
Klaas Booomsma
Hoi Joris, het is een bekend fenomeen dat naarmate lopers vermoeider raken, ze meer op de hak landen. Met een schuimlaag van 40 cm op die plek, wordt het dan inderdaad wat instabieler. Het is mogelijk dat dit meespeelt bij kramp, maar dat durf ik niet met zekerheid te zeggen. Bij kramp zijn zoveel mogelijke oorzaken. Ik verwacht dat er de komende jaren veel onderzoek naar buiten zal komen over lopen op carbon. Wie weet komt er dan ook een helder(der) antwoord op je vraag!
Jim
40 cm. Heel benieuwd hoe dat eruit ziet tijdens het hardlopen.
Klaas Boomsma
Haha! Als een flinke stiletto-hak. Dat moet natuurlijk 40 mm zijn, maar dat had je vast zelf ook al bedacht, Jim.
Claudia
Ik zie zelfs beginnend lopers en langzame lopers op super snelle schoenen lopen met een mega hip kleurtje..
Daar ga ik dan iets sneller langs met mijn opgedroogde modder schoenen die ik op de easy trails draag..
Veel hardlopers moeten beschermd worden tegen de hype van carbon en alles.
Ik zie advertenties voorbij komen van hardloop winkels met de tekst: wil jij een podium plaats lopen koop dan deze schoen ….