Spierkramp: Een vervelend probleem

Wat is spierkramp en hoe vaak komt het voor?

Theoretisch kunnen spierkrampen ontstaan in het centraal zenuwstelsel (hersenen, ruggenmerg) en in de spier zelf. Alhoewel het laatste woord daarover nog niet is gezegd, lijken de meeste onderzoeken er op te wijzen, dat de motor-neuronen van de spier (dit zijn de zenuwcellen in het ruggenmerg, die de desbetreffende spier activeren) een belangrijke rol spelen bij spierkramp (Minetto et al., 2013). Echter, signalen uit de spier zelf zijn ook van invloed. Zij bepalen mede de ontladingssnelheid van het motor-neuron. Die signalen komen uit verschillende delen van de spier zoals de spierspoeltjes (die de spierlengte ‘meten’), pezen en ook uit sensoren die de energiehuishouding ‘meten’. Als die gezamenlijke terugkoppeling naar de zenuwcel te veel is, zal die met een hogere frequentie gaan vuren met als gevolg dat er spierkramp ontstaat. 

Preventieve maatregelen om spierkrampen te voorkomen 

Alhoewel het precieze mechanisme van spierkramp nog niet is opgehelderd zijn er toch een aantal opvallende zaken, waarvan we gebruik kunnen maken. Het eerste wat opvalt, is dat spierkramp meer voorkomt bij verkorte spieren. Dit maakt meteen duidelijk, dat statische rekkingsoefeningen voor de langeafstand loper een must zijn. Met name moeten de kuit-, voet-, en bovenbeenspieren op een goede lengte gehouden worden.
Sommige mensen hebben meer last van spierkrampen dan anderen. Vaak blijkt, dat deze problematiek in de ene familie meer voorkomt dan in de andere. Er lijkt dus een genetische component te bestaan. Bij duuratleten blijkt dit de belangrijkste factor te zijn (Schwellnus et al., 2008).

Maar ook is er een duidelijke relatie te zijn tussen vermoeidheid en het optreden van spierkramp. Dit betekent, dat er meer kans is op spierkramp als de relatieve inspanningsintensiteit en/of –duur groter zijn, dan wat er normaal getraind wordt. Ook hier zien we dus weer, dat een goed opgezette training altijd gericht moet zijn op de verwachte of geplande wedstrijdtijd. 

Spierschade is wel gerelateerd aan spierkramp. Door veel op harde ondergrond te lopen treedt schade op van de spiercelmembraan, waardoor spiereiwitten naar buiten lekken en in de bloedbaan komen. Bovendien komen ontstekingseiwitten in de bloedbaan. Deze eiwitten zorgen ervoor, dat de activiteit van de motor neuronen toeneemt. Train dus vooral het intensieve werk in bos of duin.

Tenslotte wordt geclaimd dat je spierkramp zou kunnen voorkomen door het drinken van electrolyten drankjes, voor en tijdens de training en/of wedstrijd.  Helaas is dit onzin. Er is geen relatie met dehydratie en veranderde elektrolyten balans en spierkramp (Schwellnus et al., 2011). Een tekort van één van die elektrolyten (magnesium) zou zoals door de voedingsindustrie en anderen wordt beweerd oorzaak zijn van spierkramp. Echter, ook dit kunnen we naar het rijk der fabelen verwijzen (Schwellnus et al., 2004). 

Echter een voeding, die ervoor zorgt dat je koolhydraat voorraad en hydratie toestand geoptimaliseerd is, is wel degelijk belangrijk voor het verminderen en/of voorkomen van spierkramp. 

Literatuur
Jansen, P.H. et al. Eur Arch Psychiatry Neurol Sci 239: 337-342, 1990
Norris, F.H. et al. Electroencephalogr Clin Neurophysiol 9: 139-147, 1957
Minetto, M.A. et al. Exerc Sport Sci Rev 41(1): 3-10, 2013
Schwellnus MP1, Drew N, Collins M. Clin Sports Med 27(1): 183-194, 2008
Schwellnus, M.P. et al. Br J Sports Med 45(8): 650-660, 2011
Schwellnus, M.P. et al. Br J Sports Med 38(4): 488-492, 2004

De beste looptips en inspirerende artikelen elk vrijdag in je mailbox?

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en mis niets!

Ha loper, graag even je aandacht. Op ProRun doen we dagelijks ons best om je te informeren, motiveren en inspireren. We bieden je handige tools, zoals de hardloopkalender, runlog en calculator.

Dit vraagt tijd en geld. Trakteer ons op een kop koffie en € 2,50. Iets meer mag natuurlijk ook.

Dan schrijven en bouwen (en lopen) wij verder.

Alvast bedankt!

Meer uit Gezondheid