Je hebt maar een paar wedstrijden per jaar. Daar wil je lekker lopen en als het goed zit met de vorm uitstekend presteren. In het gedrang van de start en de zenuwen die daarbij horen kan je aandacht afdwalen. Haal die aandacht terug en blijf bij de wedstrijd. Zoek een paar focuspunten op die je door de wedstrijd loodsen. Dat maakt een wedstrijd lichter.
Neem van te voren het wedstrijdparcours door. In ons vlakke land zitten er weinig echte kuitenbrekers bij. Ieder parcours heeft zijn eigen kenmerken, de punten waarop een beslissing kan vallen. Dat geldt niet alleen voor de top, of de regionale toppers maar ook voor de lopers van jouw niveau. Een beslissend moment is zelden ongepland ingezet. De sporters met aandacht voor het verloop van het landschap weten vaak de deur naar de beslissing open te zetten. Niet altijd lukt dat, de concurrentie ziet meteen wat je doet. Die twintig, dertig extra intensieve seconden kunnen je losmaken van de anderen.
Draaien, keren en hellingen
In Nederland hoef je dan zelden op de kaart naar de hoogtelijnen te kijken. Toch zijn er ook bij ons genoeg wedstrijden die op de klimmetjes en de dalingen worden beslist. In het buitenland speelt reliëf meestal nog een grotere rol. Nu de bomen hun blad verliezen, is het weer tijd voor een stevige cross. Korte draaien, modder, zand, ook dat zijn de focuspunten die je wedstrijd bepalen. Neem ze van te voren in je op.
Wedstrijd in mentale stukken
Alleen voor de wedstrijd de kaart bekijken is meestal nog niet genoeg. De wedstrijd is te lang om volledig van het begin tot het eind voluit te gaan. Je moet je tempo verdelen, en met je energie kunnen spelen. Verdeel de wedstrijd in voor jouw belangrijke fasen, in mentale stukken.
Zoek de punten op
Tijdens de wedstrijd kun je je richten op herkenbare focuspunten. Je weet hoe het parcours eruit ziet en hier kun je focuspunten in het landschap aan toevoegen. Bijvoorbeeld als er een lang recht stuk volgt, kun je aan bomen of lantaarnpalen focuspunten pakken in de straat. Je knipt die te lange straat weer op in mentale stukken; overzichtelijk en dat helpt je je energie te verdelen.
Verzorgingsposten zijn ook van die mooie richtsnoeren. De meeste lopers ervaren die als een opluchting. Dat is prima maar voor een resultaat is de focus op de wedstrijd net wat belangrijker. Die beker of die spons is heerlijk maar het kan teveel afleiding zijn omdat je er op gericht bent. We zijn niet enorme multitaskers en zeker als de vermoeidheid in de wedstrijd toeslaat kunnen we beter een duidelijk doel houden.
Je lichaam biedt nog een paar prima focuspunten. In de eerste plaats is er je ademhaling. Ga je bewust ademhalen naar en loopritme dan kan dat de ruis in je gedachten wegnemen. Zorgen over drinken, die drie lopers die je toch inhalen; dat soort zenuwen kun je met een focus op je ademhaling wegnemen.
Je hebt nog een focuspunt: je houding. Zeker nu de crosswedstrijden losbarsten. Leg je aandacht bij je bovenlichaam. Daar bepaal je voor een groot deel je loophouding. En hoe efficiënt je loopt.
Als een koning vooruit
Die mooie rechte houding wil je ook zo houden als de vermoeidheid toeslaat. Leg je het focuspunt dan op je loophouding, pak je zomaar dubbel voordeel. Je kanaliseert je gedachten en je bezorgt jezelf een energievoordeel. Dan kun je het heel technisch bespreken en melden dat de longen beter gebruikt worden door de rechte houding. En dat de armbeweging beter meegaat in het beentempo. Mensen zijn ijdel; een betere loophouding ziet er gewoon ook goed uit. Psychologisch voordeel: lopers die rechtop lopen voelen zich vaak ook positief. Waarschijnlijk is dit nooit echt in een onderzoek vastgesteld maar je houding draagt zeker bij aan de beleving van je wedstrijd. Bovendien zie je meer van je omgeving.
Vervelend die concurrentie
Tot nu toe staan hierboven punten die je zelf in de hand hebt. In deze focus sta je altijd dichtbij jezelf, in je eigen kracht. En dat is vaak handig als andere lopers veel sterker zijn. Dan heb je daarnaast nog die vervelende concurrenten. Ook dat zijn focuspunten maar wel met een eigen wil. En eigen wensen tot versnellen. Je moet ze in de gaten houden. Kun je mee in het spel dan is het spel een van de beste focuspunten.
Loop in ‘the zone’
Motivatie speelt mee in het spel om de plaatsen. Jouw continue stroom van motivatie wordt sterk bepaald of je in je beste vorm kunt hardlopen. Die hoge prestatie die het van je vraagt, vereist van je focus dat je met niets anders bezig bent. Lukt dat, ga je voor dat gevoel dan heet dat in sportpsychologie ‘de zone’. Je bent dan niet meer fysiek bezig maar je krijgt meer gevoel voor de andere lopers, de omgeving en de verfijndheid van je looppas. Allemaal informatie die binnenkomt via je gevoelskant. De tijd doet er op dat moment niet meer toe. Je ziet lopers dan makkelijk en soepel bewegen. Het is raar maar als je niet meer over jezelf of over de omstandigheden hoeft na te denken kom je in dat ideale plaatje. Die ‘zone’ bereik je niet met een standaard recept maar met een aantal focuspunten die voor jou werken kom je er makkelijker in terecht.
