De meeste evenementen vinden plaats op de weg of eventueel op een atletiekbaan. In beide gevallen is het oppervlak hard en vlak. Dit loopt lekker. De ‘wegweerstand’ is hierbij minimaal en het specifieke energieverbruik c bedraagt in deze omstandigheden de standaardwaarde van 0,981 kJ/kg/km. Dit is het energieverbruik per kilogram lichaamsgewicht en per kilometer hardlopen.
Ervaren lopers weten dat het al verschil kan maken als er ongelijke stukken met stenen of keien in het parcours zijn opgenomen. Dit geldt helemaal als er veel bochten in het parcours zijn of als je over stukken bosgrond of zelfs door het zand moet. Wat is de invloed van het parcours op de prestatie? Hoeveel tijd verlies je bij niet-ideale omstandigheden?
Extra weerstand van zand, gras en bosgrond
Het specifieke energieverbruik c is verschillend bij verschillende ondergronden. Zo is het energieverbruik van een bosparcours zo’n 3% hoger en van een cross zelfs in de orde van 6% hoger. Deze waarden sluiten goed aan bij onze ervaringen. Vooral het lopen in zand vergt veel extra energie (tot 25% meer) en leidt tot relatief veel tijdverlies.
Extra energieverbruik voor een bochtig parcours
Elk parcours is anders. Toch kan er wel een inschatting gemaakt worden van het extra energieverbruik en het tijdverlies door bochten. Zowel voor als na een bocht moet je wat afremmen en weer versnellen. Als we in een bochtig parcours één bocht hebben per 200 meter, is het gemiddelde tijdverlies 1%. Dit komt overeen met een verhoging van het specifieke energieverbruik van eveneens 1%.
Tijdverlies bij een niet-ideaal parcours
In de onderstaande figuur en tabel laten we de resultaten zien van berekeningen aan de volgende typen parcours:
1. Ideaal parcours (asfalt, kunststof, c = 0,981 kJ/kg/km)2. Bochtig parcours of klinkers (c = 1% hoger)3. Bosparcours (mix van fietspaden en gras, c = 3% hoger)4. Cross (mix van gras en zand, c = 6% hoger)
Uiteraard zijn dit geschematiseerde situaties en zal het parcours in de praktijk wat afwijken van deze aannames, maar het geeft wel een goede indruk van de effecten. In de tabel is het effect van het parcours op de tijden voor onze Marathon Man uitgerekend.
We zien dat het effect van het parcours voor onze Marathon Man ongeveer 1 tot 2 minuten kan zijn op de 10 km en 2 tot 10 minuten bij de marathon. Een marathon wordt niet vaak op een cross-parcours gelopen, zodat de verschillen in de praktijk minder groot zijn.
Je kunt het effect van alle factoren op je prestaties nalezen in ons nieuwe boek
Het boek luidt een revolutie in op hardloopgebied. Het boek legt de achtergronden en voordelen uit van hardloopvermogensmeters, die momenteel op de markt verschijnen. Net als wielrenners, kunnen hardlopers nu ook hun prestaties in de training en in de wedstrijd optimaliseren met de extra informatie van hun wattage! Van de schrijvers van Het Geheim van Hardlopen
Hans van Dijk en Ron van Megen
