Tijdens een rondje hardlopen begint er pijn in je knie op te spelen. Je doet even wat rustiger aan en kijkt of je ermee door kunt lopen. Bij thuiskomst en de dagen erna blijft de knie toch wel een beetje gevoelig. Je besluit het hardlopen weer even te proberen. De pijn in de knie wordt gelukkig minder tijdens het opwarmen, maar komt toch weer opzetten. De dagen erna blijft de pijn toch wel aanwezig. En zo gaat dat een tijdje door in de hoop dat de kniepijn vanzelf wel weg zal gaan.
Maar is dat wel de goede strategie? Moet je ermee doorlopen en afwachten of je lichaam vanzelf herstelt, of kun je beter op tijd actie ondernemen? Veel mensen die bij de huisarts aankloppen met kniepijn krijgen vaak te horen dat het vanzelf over zal gaan. Maar is dat echt zo? Kan dit advies ervoor zorgen dat de knieklacht chronisch wordt en je er zelfs jaren mee blijft rondlopen? In dit blog ga ik in op de vraag of kniepijn vanzelf over kan gaan of dat het beter is om snel actie te ondernemen.
Pijnklachten die langer spelen hebben een slechtere prognose
Nagenoeg alle patiënten die ik in mijn praktijk zie hebben al langer dan 3 maanden last van hun knie. Velen ervaren deze pijn zelfs al jaren. Tijdens een poll in mijn webinar over kniepijn aanpakken (schrijf je hier vrijblijvend in voor het eerstvolgende gratis webinar), geeft meer dan 75% van de deelnemers aan dat hun klachten al langer dan 6 maanden
bestaan.
Onderzoek (2,3,4) toont aan dat pijnklachten die al langer dan 3 maanden aanwezig zijn een slechtere prognose hebben dan pijnklachten die korter spelen. Dit komt doordat er op den duur veranderingen plaats gaan vinden in het weefsel en in het
pijnsysteem.
Bij hardlopers zijn er 3 soorten knieblessures die veel voorkomen. Dat zijn:
1: Patellofemorale klachten oftewel pijn rondom de knieschijf
2: Jumpersknee klachten, oftewel pijn in de kniepees
3: Lopersknie klachten oftewel pijn aan de buitenzijde van de knie.
Bij alle 3 de hardloopblessures gaan er op den duur aanpassingen plaats vinden in het lichaam die voor klachten zorgen.
Waardoor worden pijnklachten chronisch?
Het menselijk lichaam is niet vergelijkbaar met een auto, gewrichten zijn geen banden, aldus het fysiologie handboek Medical Physiology. Je kunt dus niet zeggen dat biologische organismen slijten. Sterker nog, continu zware belasting maakt een lichaamsdeel sterker.
Neem bot, dat jonger en sterker wordt naarmate er meer krachten op werken (zoals hardlopen). Als het breekt, repareert je lichaam de schade zo goed, dat het op de plaats van de breuk nooit opnieuw zal breken. Hardlopers hebben daarom juist minder kans op versleten knieën dan mensen die hun knieën nauwelijks belasten. (zie eerdere blog over hardlopen en artrose)
Van belasting worden we dus sterker. Maar hoe komt het dan dat die hardloopblessures chronisch kunnen worden?
Dat heeft niet te maken met slijtage maar van te korte herstelperiodes. Eigenlijk is er sprake van een soort verwonding van de structuren van de knie die te weinig tijd krijgen om te herstellen. Als het kniegewricht en omliggende pezen en banden geregeld zo zwaar wordt belast dat er microbeschadigingen ontstaan, en je de knie vervolgens blijft belasten dan kunnen de microbeschadigingen niet helen en verslechtert de kwaliteit van het kraakbeen, de banden en de pezen. De ontstekingsreactie die bedoeld is om het weefsel te genezen komt dan nooit tot rust, waardoor het weefsel juist wordt afgebroken.
Zo zie je dat er bij mensen met een jumpers knee vocht ontstaat in de pees en dat er meer bloed- en zenuwvaatjes gaan ingroeien. Als de oorzaak niet wordt aangepakt, dan kunnen er zelfs veranderingen ontstaan die niet omkeerbaar zijn, zoals het ontstaan van kalk en tendinopathische haarden.
Bij een lopersknie kan de peesplaat als gevolg van overbelasting gaan verdikken en kan de slijmbeurs ontstoken raken, waardoor er steeds meer frictie ontstaat en het steeds moeilijker wordt om hier ook nog vanaf te komen.
Bij het patellofemoraal pijnsyndroom ontstaan ook soortgelijke onwenselijke aanpassingen. Recent onderzoek (1) geeft aan dat er in het bot van de knieschijf meer bloedvaatjes gaan ingroeien. Dit geeft letterlijk meer stuwing in het bot, waardoor er pijn ontstaat. Ook zien we dat het kapsel van de knieschijf, het retinaculum, stugger en dikker kan worden en dat er bovendien meer zenuwvaatjes gaan ingroeien, waardoor de structuren nog gevoeliger worden!
Buiten deze lokale aanpassingen vinden er ook nog aanpassingen in het centrale pijnsysteem plaats. Als klachten langer aanwezig zijn, gaat het pijnsysteem hier steeds meer aandacht aan geven. Dit noemen we sensitisatie. Hierdoor wordt de knie alleen maar pijnlijker. Dit kan zelfs blijven bestaan, zelfs al is er geen schade (meer) aanwezig in de knie.
Je komt hierdoor in een onwenselijke vicieuze cirkel!
De prognose wordt dus steeds slechter naarmate je langer last hebt van je knieblessure. Vroeger, en helaas nog steeds, werd vaak gedacht dat patellofemorale klachten vanzelf overgaan door veranderend gedrag door de pijn. Onderzoek (5), en ook mijn ervaring, tonen aan dat dit niet het geval is.
Wat is de Prognose van Patellofemorale Pijn?
De prognose voor pijn rondom de knieschijf is helaas niet goed. Dat de prognose voor het patellofemoraal pijnsyndroom slecht is, blijkt uit de volgende cijfers:
– 25% van de mensen had na 20 jaar nog steeds last van de klachten (2)
– Bij een follow-up onderzoek (3) onder 153 patiënten had 65% nog steeds kniepijn na 2
jaar
– Een ander onderzoek (4) toonde aan dat onder 172 mensen met patellofemorale pijn 40% nog steeds klachten had 6 jaar na het ontstaan van de kniepijn
Patellofemorale pijn is dus niet self-limiting. Hetzelfde geldt ook voor jumper’s knee-klachten en lopersknie-klachten.
Deze prognose kan gelukkig aanzienlijk verbeteren als je op tijd start met fysiotherapie om onomkeerbare veranderingen in het weefsel te voorkomen. Maar helaas is dit ook geen garantie. Niet elke fysiotherapeut is namelijk gespecialiseerd in deze klachten.
Uit onderzoek (6) blijkt namelijk dat 25% van de mensen die met kniepijn naar de fysiotherapeut gaan juist meer klachten hebben gekregen en dat 35% helemaal geen oefeningen hebben gekregen.
Conclusie: Wat moet je doen als je last krijgt van je knie (of andere gewrichten)?
Voor een effectief herstel is het essentieel om de pijnklacht te begrijpen en vroegtijdig te starten met de juiste oefeningen. Hierbij zijn twee zaken belangrijk.
Ten eerste moet de spanning van de knie af zodat de knie goed kan herstellen. Dit kan je doen door te stretchen, te foamrollen, en je rug te mobiliseren.
Ten tweede moet de oorzaak worden opgespoord. Meestal is dit bij hardlopers een te snel opgebouwde belasting. Maar omdat knieklachten vaak eenzijdig zijn, is er meestal ook sprake van een disbalans. Een verschil in mobiliteit en spierkracht tussen de linker- en rechterzijde van het lichaam. Het is aan te raden om deze oorzaken zo snel mogelijk aan te pakken en niet te wachten totdat het vanzelf over gaat. Want het gaat dus vaak niet vanzelf over.
Voorkomen is beter dan genezen!
Heb je al geruime tijd knieklachten en wil je weten hoe je hiervan af kan komen? Schrijf je dan hier vrijblijvend in voor mijn online masterclass over het effectief oplossen van knieklachten.
Weet je nog niet goed wat er aan de hand is met je knie en wil je hier meer duidelijkheid over? Dan is dit gratis online webinar over kniediagnostiek misschien iets voor jou!
Jan
Opvallend dat de referenties vooral gericht zijn op adolescenten. Je zou toch verwachten dat er ook wel iets meer is gericht op de daarop volgende leeftijden (met hun eigen bijzonderheden)
Anoniem
Hoi Jan,
Scherp! Dat klopt inderdaad. Deze klachten komen het meeste voor bij adolescenten. Bij ouderen (>40jr) is er meer sprake van klachten op basis van slijtage. Daar zijn weer hele andere uitkomsten van maar ook hierbij is het beter voorkomen dan genezen!